
ញឹក ប៊ុនឆៃ
លោក ញឹក ប៊ុនឆៃ កើតនៅថ្ងៃទី 7 កុម្ភៈ 1958នៅភូមិតាអុងខាងលិច ឃុំស្វាយ ចេក ស្រុកថ្មពួក ខេត្តបាត់ដំបង ។ ពីឆ្នាំ 1965 ដល់ 1968លោកបានសិក្សានៅ សាលា បឋមសិក្សា ស្វាយចេក ។ ពីឆ្នាំ 1969ដល់ 1972នៅ អនុវិទ្យាល័យ ថ្មពួក និង ពីឆ្នាំ 1972ដល់ 1975 នៅ វិទ្យាល័យ សិរីសោភ័ណ ។ លោកមានកូនស្រីពីរនាក់ ៖ ឆេន សុធារ៉ា និង ឆេន សុធារី ។
លោក ញឹក ប៊ុនឆៃ បានឆ្លងកាត់ នូវសង្គ្រាមស្រុកខ្មែរ 49 ឆ្នាំ ក្រោយនេះ ដោយបាន ក្លាយជាសកម្មជនម្នាក់ ស្គាល់ព្រឹត្តិការណ៍នេះ ។
ក្នុងរបប ប៉ុល ពត
គាត់បានចូលរួមជា អ្នកតស៊ូ ទៅរបបនេះ នៅតាមទល់ដែន ខ្មែរ-សៀម ។ ចលនា នេះ មានតាំងពី ភ្នំបន្ទាត់ ភ្នំម៉ាឡៃ ភ្នំឆ័ត្រ រហូតដល់ ជួរភ្នំដងរែក ។ គេអាចរាប់ក្រុម ៖ តា ថោង នៅ, គា ទន់ ចាយ, តាម៉ាំង, តាលូត, ខូវ ជា, ចំរើនជាតិ (ហ៊ឹម ចំរើន), តា អៀ ងួន, ញឹក ប៊ុនឆៃ ។ល។
ការតស៊ូ ប្រឆាំងនឹងការឈ្លានពាន របស់វៀតណាម
នៅថ្ងៃទី 1 មករា 1979មានសម្លេងអំពាវនាវតាមវិទ្យុរបស់ រណសិរ្សសង្គ្រោះ ជាតិ (FUNSK) របស់ លោក ហេង សំរិន ដែល បង្កើត និង គាំទ្រ ដោយសារវៀតណាម ។ រណសិរ្សនេះ មានសមាជិកភាគច្រើនជាខ្មែរក្រហម ក្រុមអ្នកតស៊ូពេលនេះ ប្រឈមមុខ ទៅបច្ចាមិត្រពីរគឺ ខ្មែរក្រហម និង យួន-ខ្មែរបំរើយួន ។ ដើម្បីបានជាកម្លាំង ដើម្បីឲ្យអន្តរ ជាតិស្គាល់ ក្រុមទាំងនោះ បានទាក់ទងអ្នកទៅពីស្រុកបារាំងពីរនាក់ ៖ លោក គង់ ស៊ីលាស់ និង លោក អង់ដ្រេ ថុល ហៅ ទ្រង់ សុរិយាវង្ស ។ នៅចុងឆ្នាំ 1981 នៅលាងចាន់ លោក គង់ ស៊ីលាស់ បានបង្កើត “ចលនា សេរីការជាតិកម្ពុជា” (MOUVEMENT DE LA LIBÉRA-TION NATIONALE DU KAMPUCHEA-MOULINAKA) ។ នៅចុងឆ្នាំ 1979 នៅជំរំអំពិល ដោយបានជំនួយពីចិន លោក សឺន សាន លោក ង្វៀន ដែល និង មានការចូលរួមពី តាមាំង, តាល្អត, ខូណា, ហ៊ឹម ចំរើន បានយល់ព្រមគ្នាបង្កើត “រណសិរ្សជាតិ រំដោះប្រជា-ពលរដ្ឋខ្មែរ” (FNLPK) ។ នៅឆ្នាំ 1981 នៅឯបាក់រនាស់ លោក ទន់ ចាយ បានបង្កើត ចលនា តាឃ្លាំងមឿង ។ នៅថ្ងៃទី 21 មីនា 1981សម្តេច នរោត្តម សីហនុ បានចាត់លោក អ៊ុន គាំ ឲ្យមកបង្រួបបង្រួមចលនាតស៊ូ ដោយបង្កើត "ហ៊្វុនស៊ិនប៉ិក” ( NATIONAL POUR UN CAMBODGE INDÉPENDANT NEUTRE PACIFIQUE ET COOPERA TION-FUNCINPEC)
ការចូលរួមបង្កើត រដ្ឋាភិបាលចំរុះបណ្តោះអាសន្ន ចលនាតស៊ូប្រឆាំងយួន បានបង្កើត រដ្ឋាភិបាលត្រីភាគី ដែលរួមប្រជុំ ភាគី សិន
សាន, ភាគី ហ៊្វុនស៊ិនប៉ិក, ភាគី កម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ (ខ្មែរក្រហម) ធ្វើសង្គ្រាមប្រឆាំង ទៅរបប ហេង សំរិន រហូតទៅដល់ឆ្នាំ 1991ទើបមានកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពក្រុងប៉ារីស ដែលបើកផ្លូវឲ្យមានការបោះឆ្នោតដោយសេរី នៅឆ្នាំ 1993 ដោយមានអន្តរាគមន៍ផ្ទាល់ ពី អ.ស.ប. ។ ក្នុង 120 អាសនៈ នៅសភានីតិបញ្ញត្តិ ហ៊្វុនស៊ិនប៉ិក បានទទួល 55 អាសនៈ, ប្រជាជនកម្ពុជា បានទទួល 51 អាសនៈ, ប្រជាធិបតេយ្យសេរីព្រះពុទ្ធសាសនា (សឺន សាន) បានទទួល 10អាសនៈ, ម៉ូលីណាកា បានទទួល 1 អាសនៈ ។ ដើម្បី ជៀសវាងសង្គ្រាមរវាង អ្នកឈ្នះ (ហ៊្វុនស៊ិនប៉ិក) និង អ្នកចាញ់ (ប្រជាជនកម្ពុជា) សម្តេច សីហនុ ទ្រង់ឲ្យបង្កើត រដ្ឋាភិបាលចម្រុះ សុទ្ធតែមាន “សហ” ៖ សហនាយករដ្ឋមន្ត្រី គឺ នរោត្តម រណឫទ្ធិ - ហ៊ុន សែន, ឧត្តមសេនីយ កែ គឹមយ៉ាន នាយកអគ្គបញ្ជាការកងទ័ព -ឧត្តមសេនីយ ញឹក ប៊ុនឆៃ នាយរងអគ្គបញ្ជាការកងទ័ព ។ ការច្របាច់ចូលគ្នានេះ ពុំបាននាំ មកនូវសន្តិភាពបានឡើយ ។ នៅថ្ងៃទី 5-6 កក្កដា 1997ការផ្ទុះអាវុធរវាងបក្ស ប្រជា ជនកម្ពុជា និង ហ៊្វុនស៊ិនប៉ិក បានធ្វើឲ្យនាយទាហានហ៊្វុនស៊ិនប៉ិកស្លាប់ជាច្រើន ដូចជា ៖ លី សេងឡុង, ក្រច យឿន, ជា ឫទ្ធីឈុត, ចៅ សម្បត្តិ, ថ្លាង ចន្ទសុវណ្ណារិទ្ធិ, ហូវ សម្បត្តិ និង លោក ហូ សុខ រដ្ឋលេខាធិការ ក្រសួងមហាផ្ទៃ ។ លោក ញឹក ប៊ុនឆៃ បានរត់គេចរួច ខ្លួនមកធ្វើជា ឧត្តមសេនីយ តស៊ូនៅអូរស្មាច់ ខេត្តឧត្តរមានជ័យ ។ នៅពេលបោះឆ្នោត ឆ្នាំ 2003 លើកនេះ បក្សប្រជាជន បាន 74 អាសនៈ, ហ៊្វុនស៊ិនប៉ិក បាន 26 អាសនៈ, សម រង្ស៊ី បានទទួល 24អាសនៈ ។ ការបង្កើត រដ្ឋាភិបាល ត្រូវរាំងស្ទះ តាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញ គណបក្សឈ្នះឆ្នោត ត្រូវមាន 2/3 អាសនៈ (82អាសនៈ) ទើបអាចបង្កើត រដ្ឋាភិបាល បាន ។ ហ៊្វុនស៊ិនប៉ិក និង សម រង្ស៊ី បានធ្វើសម្ព័ន្ធភាពគ្នា ឲ្យមានសម្លេងតែមួយ ដើម្បី ចរចាទៅ បក្សប្រជាជន ។ នៅទីបំផុត លោក ហ៊ុន សែន បក្សប្រជាជន មានល្បិច ដោយ បោកបញ្ឆោត ហ៊្វុនស៊ិនប៉ិក ឲ្យ “បោះឆ្នោតកញ្ចប់” ដោយលើកដៃ ។ គណបក្ស សម រង្ស៊ី ពុំបានបោះឆ្នោតទេ រដ្ឋសភាក៏បានធ្វើដំណើរការ ឯរាជរដ្ឋាភិបាលក៏មានដំណើរការដែរ ដោយពេលនេះ ប្រធាន ហ៊្វុនស៊ិនប៉ិក នរោត្តម រណឫទ្ធិ ធ្វើជា ប្រធាន រដ្ឋសភា លោកញឹក ប៊ុនឆៃ ជា អនុប្រធានទី 2នៃ ព្រឹទ្ធសភា ។ គឺតាំងពីពេលនោះមក ដែលស្ថាប័នធំៗ របស់ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា បានធ្លាក់ចូលដៃ បក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដោយស្របច្បាប់ ។ គួររំលឹក គឺថ្ងៃទី 8 កក្កដា 2004 តំណាងរាស្ត្រ 96នាក់ មកពី បក្សប្រជាជន ។
ហ៊្វុនស៊ិនប៉ិក បានបោះឆ្នោតលើកដៃ ឲ្យបន្ថែមក្នុងច្បាប់រដ្ឋធម្មនុញ្ញ “ការបោះឆ្នោត-កញ្ចប់” ។ ថ្ងៃទី 13 កក្កដា 2004 លោក ជា ស៊ីម ប្រធាន ព្រឹទ្ធសភា ជំនួសមហាក្សត្រ សីហនុ ពុំព្រមចុះហត្ថលេខាប្រកាសឲ្យប្រើច្បាប់នេះឡើយ ត្រូវបាន លោក ហុក ឡងឌី (ពេលក្រោយមក ស្លាប់នៅស្វាយរៀង ដោយគ្រោះថ្នាក់ឧត្ថម្ភាចក្រ) បញ្ជូនទៅបាងកក ស៊ីសុវត្ថិ ជីវ័នមុនីរក្ស អនុប្រធានទី 1 យកលេសថា “ឈី” ក៏មិនបានចុះហត្ថលេខាដែរ ពេលនេះ លោក ញឹក ប៊ុនឆៃ អនុប្រធានទី 2ចុះហត្ថលេខាភ្លាម ។ ថ្ងៃទី 10 ខែតុលា 2005លោក ហ៊ុន សែន បានព្រមព្រៀងជាមួយហាណូយ ធ្វើ "សន្ធិសញ្ញាបន្ថែម” លើ សន្ធិសញ្ញា ឆ្នាំ ១៩៨៥ ជាសន្ធិសញ្ញា រវាង សាធារណរដ្ឋសង្គមនិយមវៀតណាម និង សាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតកម្ពុជា ។ អ្វីៗដែល លោក ញឹក ប៊ុនឆៃ បានខំតស៊ូរក្សាឧត្តមគតិ ការពារជីវិតកម្ពុជា បានមកបញ្ចប់នៅពេលនេះ ។ ជាប់ន្តមកទៀត ស្ថាប័នរដ្ឋ, រដ្ឋសភា, ព្រឹទ្ធសភា, នាយករដ្ឋាភិបាល មានទាំង ព្រះមហាក្សត្រ ត្រូវដឹកនាំព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា តាមបន្ទាត់នយោបាយ គណៈបក្ស ប្រជាជនកម្ពុជា ដែលកើតពី ឆ្នាំ 1951 ។