ប្រវតិ្តសាស្រ្តពិភពលោកពីសម័យបុរេប្រវត្តិដល់សង្គ្រាមលោកលើកទី២

វប្បធម៏ អរិយធម៏ ខ្មែរ-ឥណ្ឌា

ប្រវត្តិសាស្រ្តនៃ ប្រទេសកម្ពុជា​ ភាគទី៣

្ថានភាព ប្រទេស កម្ពុជា នាឆ្នាំ ១៩៨៩ ជាស្ថានភាពទាល់ច្រក ចំពោះចលនាតស៊ូរំដោះប្រទេស ឲ្យចេញផុតពី របបដែលទីក្រុងហាណូយ បានបន្តុបអស់រយៈពេល ១០ ឆ្នាំ មកហើយ ។ មួយវិញទៀត «រដ្ឋាភិបាល ចម្រុះ កម្ពុជា ប្រជាធិបតេយ្យ » (G.C.K D.) ដឹកនាំដោយ សម្តេច នរោត្តម សីហនុគ្មានជម្រើសអ្វីទៀតក្រៅពីធ្វើការចរចាឡើយ ទោះបីក្រុមខ្មែរក្រហម ចង់បន្តការប្រយុទ្ធផ្លូវយោធាទៀតក្តី ។ ការពិត ចំពោះក្រុមអ្នកតស៊ូ គឺ ការ ចរចារនៅក្នុងស្ថានភាពបែបនេះតែម្តងដែលពួកគេសឹងតែមិនអាចទទួលយក បាន ។ នៅពេលនោះ របប ហេង សីរីន ក្តាប់ ៩០ ភាគរយ នៃ ទឹកដី ហើយ ខ្មែរក្រហម ក៏ត្រូវសហគមន៍ អន្តរជាតិ ថ្កោលទោសពី បទប្រល័យរាជសាន៍ឯងទៀតជន៍។ សមាសភាពរផ្សេងៗទៀតមានច្រកតែមួយ ប៉ុណ្ណ ដើម្បីបញ្ចប់សង្រ្គាម គឺ ការចរចាជាមួយ របប ហេងសំរិន ទោះជារត់ត្រូវ ធ្វើសម្បទាន សំខាន់ៗក៏ដោយក្តី ។ សរម្រេចសម្រេចទៅ គឺ របបខ្មែរក្រហម (ទៅវិញទេដែលគូទាំងសងខាង ត្រូវកំចាត់ចេញ ពីឆាកនយោបាយខ្មែរ ។ ប៉ុន្តែដោយសហភាព សូវៀតត្រូវរលំរលាយ ហើយដោយវៀតណាម ត្រូវ ដកកងទ័ពចេញពី កម្ពុជា គឺនៅសល់តែ របប ហេងសំរិន ប៉ុណ្ណោះ ដែល គ្រប់គ្រងទឹកដី ។ តាមការពិត មុខនឹងដកកងទ័ពចេញ វៀតណាមនិត សហភាព សរវៀត បានពង្រឹងរដ្ឋបាល នៃ របប ហេង សឺន ទុករួចជា ស្រេច ដើម្បីយកប្រៀបទៅលើ ភាគីផ្សេងៗទៀត ។ អ្នកវិភាគខ្លះ យល់ថា វៀតណាម ដកកងទ័ពមែន តែវិលមកជាស៊ីវិលវិញ ដដែលជាដដែល ។ វៀតណាម មិនបោះបង់ទឹកដីកម្ពុជាចោល ដោយស្រួលពេក ដូច្នេះនោះទេ ព្រោះខ្លាចចិនចូលមកកម្ពុជា ហើយវាយយកទឹកដីវៀតណាមទៀតនៅពេល អនាគត ។

នារីប្រពៃ

"នេះជារឿងពិតរបស់ស្ត្រីវ័យក្មេងកម្ពុជាម្នាក់ដែលបានជម្នះតតាំងជាមួយនឹងបទដ្ធានសង្គម ហើយជាលិទ្ធផលជាងបានក្លាយជាជនគំរូ និងជាអ្នកលើកទឹកចិត្តដល់ស្ត្រីវ័យក្មេងជាច្រើននាក់។ ភាពធំធាត់នៅលើកោះមួយតាមដងទន្លេបាសាក់ជីវភាពសាមញ្ញខុសឆ្ងាយពីជីវិតស៉ីវិល័យ និងរស់នៅក្រោមគំនាបប្រពៃណីទំនៀមទម្លាប់ និងគំនិតដ៏ចាស់គំរឹលរបស់សង្គម រឿងរ៉ាវរបស់ “ថាវរី” គឺជាផ្នែកមួយដែលបានបណ្តុះស្មារតី និងលើកទឹកចិត្តដល់ស្ត្រីនៅជុំវិញពិភពលោក។ ខណៈពេលដែលប្រទេសកម្ពុជាទើបតែងើបពីភ្លើងសង្គ្រាម ជីវិតនៅតាមជនបទភាគច្រើនបានវិលត្រឡប់ឱ្យកូនចៅឆាប់រៀបការ មានកូន ការប្រកបមុខរបរធ្វើស្រែចម្ការជាគ្រួសារ និង ការគោរពតាមការសម្រេចចិត្តរបស់ចាស់ទុំ ទាំងដែលយើងជាក្មេងមិនសូវមានសិទ្ធិបញ្ចេញយោបល់អ្វីទាំងអស់។ ប៉ុន្តែដោយមានការគាំទ្រពីឪពុកម្តាយរបស់នាង ដែលពួកគាត់ធ្លាប់បានកុមារភាពដ៏លំបាកនាសម័យសង្គ្រាម ថាវរីត្រូវបានបង្រៀនឱ្យស្គាល់ពីតម្លៃនៃការអប់រំដែលវាជាមធ្យោបាយតែមួយគត់នៃការបំបែកខ្លួនចេញពីភាពល្ងង់ខ្លៅ និងបង្កើតភាពជាម្ចាស់ការលើជោគវាសនារបស់ខ្លួននាងផ្ទាល់។ តាមរយៈសាច់រឿងរបស់នាង នាងបានបំផុសនិងលើកទឹកចិត្តដល់ស្ត្រីជាច្រើនឱ្យមានភាពជឿជាក់លើខ្លួនឯង ដឹកនាំជីវិតទៅរកក្តីស្រមៃ ជាពិសេស សេរីភាព ឯករាជ្យ និងអនាគតដ៏ត្រចះត្រចង់ដែលពួកគេចង់បាន។"

ប្រវត្តិជីវិត ហោណាំ ហុង

រាជនីសំឡេងមាស

រស់ សេរីសុទ្ធា គឺជាអ្នកចម្រៀងម្នាក់ដ៏ល្បីល្បាញ នៅ ទសវត្សរ៍ឆ្នាំ ៦០-៧០ និងនៅតែបន្តរហូតដល់បច្ចុប្បន្ន ។ សៀវភៅនេះបង្ហាញពីជីវិតរបស់ នាងឆ្លងកាត់បីសម័យកាល ៖ សង្គម, សាធារណរដ្ឋ និង ខ្មែរ ក្រហម ។

អត្ថាធិប្បាយទស្សនវិជ្ជា

ក្បួនកាមសាស្រ្តសកល

អស្ដង្គតនៃប្រជាជាតិមួយ ភាគ១

ជាសក្ខីភាពបែបប្រវត្តិសាស្ត្រ ដែលបង្ហាញពីដំណើរផ្សងព្រេង របស់គ្រួសារលោក ជុត ខៃ និងគ្រួសារខ្មែររាប់ម៉ឺននាក់ទៀត ដែលចាក ចេញពីទីក្រុងភ្នំពេញ នៅខែមេសា ឆ្នាំ ១៩៧៥ ទៅកាន់ដែនដីថ្មីមួយពេញទៅដោយគ្រោះកាច…

កំណត់ហេតុរបស់ជីវតាក្វាន់

របត់នយោបាយភាគ៤

ក្រោមការជួយឧបត្ថម្ភគាំទ្រដ៏ថ្លៃថ្លាពីសំណាក់សម្តេចក្រឡាហោមសខេង ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី-រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃឯកសារប្រវត្តិសាស្ត្រមានចំណង ជើងថា របត់នយោបាយ (សីហនុ - លន់ នល់ - ប៉ុល ពត - ជា ស៊ីម ហេង សំរិន - ហ៊ុន សែន) ភាគ៤ នេះ ក៏ដូចជា ភាគ១ ភាគ២ និងភាគ៣ ដែរត្រូវបានបោះពុម្ពជាសៀវភៅឡើងស្របតាមគតិបណ្ឌិតនិងមនសិការប្រវត្តិសាស្ត្រ ជាតិដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់របស់សម្តេច ដែលបានចារបញ្ជាក់ថា៖ សំខាន់ចង់បានសៀវភៅ ប្រវត្តិសាស្ត្រមួយនេះ ទុកឲ្យកូនចៅរៀនសូត្រ ។ខ្ញុំបាទសូមលំអោនកាយគោរពថ្លែងអំណរគុណដ៏ជ្រាលជ្រៅនិងសូមប្រសិទ្ធិពរជ័យ ជូនសម្តេច ជាទីគោរព សូមប្រកបដោយពលានុភាពខ្លាំងក្លា បញ្ញាញាណភ្លឺថ្លា សុខភាពល្អបរិបូរណ៍ អាយុយឺនយូរ និងទទួលបានជោគជ័យគ្រប់ភារកិច្ច។

ប្រវត្តិសាស្រ្តនៃ ប្រទេសកម្ពុជា​ ភាគទី២

ក្នុងភាគ ទី ២ នេះ អ្នកនិពន្ធលើកឡើងអំពី សម័យដែលប្រទេស កម្ពុជាចូលទៅក្នុងសង្រ្គាម រវាងលោកកុម្មុយនិស្ត និងលោកសេរី ដោយ ចាប់ ផ្តើមពីព្រឹត្តិការណ៏ ថ្ងៃ ១៨ មិនា ឆ្នាំ ១៩៧០ រហត ដែលពេលដែល អង្គការ សហប្រជាជាតិ ធ្វើអន្តរា គមន៍ បញ្ចប់ការវិវាទ នៅកម្ពុជា គឺ ក្រោយពេលដែល សហភាព សវៀត រលំរលាយទៅ ។ សង្រ្គាម រវាង ប្រទេស កុម្មុយនសុដូចគ្នា ក៏បានឈានមកដល់ ទីអវសានដែរ នៅទីបំផុត ។ លោក វ៉ាន់ឌី កាអុន កើតនៅថ្ងៃ ១៩ មិថុនា ៤២ នៅទីក្រុងភ្នំពេញ។ នៅស្រុក រាំង លោក ធ្វើការចិញ្ចឹម គ្រួសារយ៉ាងលំបាក លំបិន មុននឹងបានក្លាយទៅជាអ្នកកាសែត វិទ្យុបារាំង នៅ ថ្ងៃ ១ កញ្ញា ឆ្នាំ ១៩៩៣ ។ គឺនៅឆ្នាំ ៩៥៣ នោះហើយដែល លោក បាននិពន្ធសៀវភៅមួយ មានចំណងជើងថា Cambodge ou la Mitique sane អុយទេសកម្មជា ឬ su ដែលគ្មាន ការចូលរួមចំណែកពី នជាតិខ្មែរ បោះពុម្ពផ្សាយ នៅគ្រឹះស្ថាន ឡារម៉ាតង់ ម នៅថ្ងៃ ១៩ កក្កដាឆ្នាំ ៩៩៤ លោក បានសុំឈប់មួយរយៈសិន ដើម្បីបញ្ចប់និក្ខេបបទ បណ្ឌិត ប្រវត្តិសាស្រ្តមួយ ទៅមហាវិទ្យាល័យអក្សរសាស្ត្រ និង មនុស្សសាស្ត្រ នៅទីក្រុងនិស្ស “Nice” ស្តី ការពិបាករបស់ប្រទេសកម្ពុជា ក្នុងការសម្របខ្លួនទៅក្នុង បរិបទ នៃ ពិភពលោក សម័យ BEF (Contribution à l'étude du Cambodge et de ses difficultés d'insertion au monde modeme)។ ១៧ ថ្ងៃ ៣០ មិនា ឆ្នាំ ១៩៩៧ លោក បានត្រឡប់មក ធ្វើការ នៅ វិទ្យុ បារាំង អន្តរជាតិ វិ ហូតដល់ ថ្ងៃ ៣០ មិថុនា ឆ្នាំ ២០០៧ គឺ ថ្ងៃដែល លោកចូលនិវត្តនី ។ នៅពេលនោះ លោកមានអាយុ ៦៥ ឆ្នាំ ។

Contes Cambodgiens