គួរពិចារណាដើម្បីចេះខ្មែរ

ប្រវត្តិសង្គ្រាមនៅអាស៊ីអាគ្នេយ៏​ (ភាគ1&2)

វប្បធម៏ អរិយធម៏ ខ្មែរ-ឥណ្ឌា

សាវតា ទាក់ទងភូមិសាស្រ្តខ្មែរ

ក្បួនកាមសាស្រ្តសកល

កម្រងទស្សនសង្គម និង​ នយោបាយ

"សម្តីបណ្ឌិត កែម ឡី សម្រាប់កូនខ្មែរគិតពិចារណា! ១. ជូតទឹកភ្នែករបស់អ្នក រួចបន្តដំណើទៅមុខទៀត ២. ចូរយើងនាំគ្នានិយាយការពិតជាជាងនិយាយការពារ ៣. ការបង្រៀនឱ្យខ្មែរចេះគិតពិតជាការចាំបាច់បំផុត! ៤. សុវត្ថិភាពខ្ពស់បំផុតដែលអាចការពារយើងបានជានិរន្តរ៍ គឺ បេះដូង ពលរដ្ឋ ៥. ខ្លាចស្លាប់ដោយសារជួយការពារពលរដ្ឋ និង បូរណភាពទឹកដីមិន មែនជាជម្រើសល្អទេ ៦. អ្នកមានអំណាច មានលុយច្រើនពីការកេងប្រវ័ញ្ចធនធានសង្គម ពី ពលរដ្ឋខ្លួនឯងនោះ អ្នកអាចមានសុវត្ថិភាពតែពេលនៅរស់ទេ តែ ពេលស្លាប់ទៅ សូម្បីតែទីតម្កល់សាកសពក៏អាចគ្មានសុវត្ថិភាពដែរ ៧. ប្រសិនបើយើងមិនព្យាបាលជំងឺបាក់ស្បាតឱ្យជាសះស្បើយបាន ឆាប់រហ័សទេ ជំងឺបាក់ស្បាតប្រាកដជាឆ្លងទៅកូនៗច្រើនជំនាន់បន្តទៀត ៨. បើអ្នកមិនធ្វើអ្វីទាល់តែសោះ ក៏គង់តែទទួលរងគ្រោះដែរ គ្រាន់តែ មិនទាន់ដល់វេនអ្នកប៉ុណ្ណោះ ៩. ត្រីដែលហែលបណ្តោយទឹកគឺជាត្រីងាប់ ១០. ឈើពុកកុំអង្គុយលើ ៕"

អ្នក​រូតវាំងននសង្គម

ជូតទឹក​ភ្នែករបស់អ្នក រួចបន្តដំណើរទៅមុខទៀត

ផ្កាយប្រភា

ដួងផ្កាយរាប់រយគ្មានរស្មីនឹងពន្លឺព្រះចន្រ្ទាទេ តែផ្កាយគ្រប់ដួងនៅតែសំខាន់សម្រាប់មេឃា

អត្ថាធិប្បាយទស្សនវិជ្ជា

មន្តមេត្រី

ក្នុងសម័យយុគមាសនៃទសវត្ស៦០ រឿងរ៉ាវស្នេហារវាងផលិតករភាពយន្តនិងសិល្បការនីផ្នែកល្ខោននិយាយប្រចាំវិទ្យុជាតិដែលមហាជនធ្លាប់បានដឹងលឺកាលពីសម័យនោះត្រូវបានសើរើឡើងវិញ ក្រោយពេលយុវតីម្នាក់ទទួលបានដឹងដំណឹងប្រកាសស្វែងរកលោកយាយរបស់ខ្លួន។

សំបុត្រផ្ញើពីអនាគត

ជីវិតរបស់ក្មេងស្រីម្នាក់ត្រូវបានផ្លាស់ប្ដូរក្រោយពេលនាងទទួលបានសំបុត្រផ្ញើពីខ្លូននាងនៅអនាគត។ ដំបូងនាងមិនជឿទេ​ តែថ្ងៃមួយនាងបានជួបប្រទះរឿងរ៉ាវជាច្រើនដូចទៅនឹងអត្ថន័យក្នុងសំបុត្រហើយក៏បានជួបស្នេហ៍ដំបូងផងដែរ។ តើនេះជានិស្ស័យ ឬជាអព្ភូតហេតុផ្ដើមចេញពីសំបុត្រផ្ញើពីអនាគត?

ដំណាក់កែវ

ផ្កាកែវ តែងតែរីកស្គុសស្គាយក្លិនពិដោរក្រអូបជ្រួតជ្រាបពេញបរិវេណ"ដំណាក់កែវ"គ្រប់ទិវារាត្រីប្រែជាក្រៀមស្វិតស្រពោន ក្រោយភូមិគ្រឹះនេះត្រូវបានគេបោះបង់ចោលច្រើនឆ្នាំនិងពុំដែលមាននរណាហ៊ានចូលក្បែរ។ វិញាណបុរសស្លៀកពាក់បុរាណម្នាក់តែងតែនៅការពារមិនឱ្យនរណាចូលមកបំពានដំណាក់ ហើយកាលណាបើមានជនណាមានបំណងអាក្រក់មកលើដំណាក់កែវជននោះរមែងស្លាប់តាយហោងគួរឱ្យតក់ស្លុតបំផុត។

ក្តីស្រលាញ់អប្រិយ៣

"តាំងពីបញ្ចប់រឿងក្តីរបស់ ណាត់តាស្នា ហ្វុង មក សំណុំក្តីឃាតកម្មប្លែកៗក៏ស្ងាត់បាត់មួយរយៈធំ វាហាក់បីដូចជាគ្មានឃាតករោគចិត្តទៀតនោះទេ។ ប៉ុន្តែ....ថ្ងៃមួយរឿងបែបនេះក៏ កើតឡើងសារជាថ្មី...មនុស្សស្លូតត្រង់ត្រូវបាត់ខ្លួនជារឿយៗ រហូតនាំឱ្យគ្រប់ទីកន្លែងក្នុងប្រទេស ត្រូវធ្លាក់ចូលក្នុងស្ថានភាពគួរឱ្យភ័យខ្លាច ហើយឃាតកម្មចម្លែកៗក៏កើតឡើងម្តងទៀត.... «មកដល់ហើយមែនទេ រ៉េយ៍?» ដេន ដែលកំពុងកាន់បំណែកសពក្រោកឡើង ទាំងមើលមុខមិត្ត រួចដាក់បំណែកក្នុងដៃចូលទៅក្នុងថង់រក្សាភស្តុតាង។ «អី!» រ៉េយ៍មិន សម្លឹងមើលជុំវិញទីនេះទាំងមុខមាំ.... «ហេតុអ្វីបានជាគេយកបំណែកទាំងនេះមកចោលកណ្តាលវាលអ៊ីចឹង?» «តាមសណ្ឋានសាច់ដែលរកឃើញ វាមិនត្រូវបានគេចោលនៅត្រង់ទីតាំងនេះតែម្តងទេ» ដេន បញ្ជាក់ទាំងដោះស្រោមដៃ រួចដើរចេញក្រៅខ្សែហាមជាមួយ រ៉េយ៍មិន។ «ឯងចង់សំដៅលើអ្វី?» «មើលអានេះសិន រ៉េយ៍!» វេយ៍មិន វីនណេស្ទ័រ មើលកាមេរ៉ាឌីជីថល ទាំងចិញ្ចើមជ្រួញចូលគ្នា ម្រាមដៃក៏ចុចមើលគ្រប់រូបដែលក្រុមការងារបានថត។ «ការពិតបំណែកសពទាំងនេះត្រូវសត្វពាំមកស៊ីសោះ» គេប្រាប់វិញដោយក្តៅចិត្ត។ ត្រឹមសម្លាប់មនុស្សក៏ជារឿងខុសឆ្គងទៅហើយ.... ម៉េចក៏អាឃាតកមួយនេះសម្លាប់បែបព្រៃផ្សៃយ៉ាងហ្នឹង? តើរឿងក្តីនេះនឹងបញ្ចប់យ៉ាងណា? តើនរណាជាឃាតក?"

ក្តីស្រលាញ់អប្រិយ២

"នៅក្នុងបន្ទប់ពិនិត្យសព ប៉ូលិសមួយក្រុមកំពុងឈរចាំស្តាប់ការវិនិច្ឆ័យរបស់ពេទ្យកោសល្យវិច្ច័យ។ ក្រសែភ្នែកម្នាក់ៗបាញ់តម្រង់មកកាន់សពដែលត្រូវ ដេន ទាញកំណាត់គ្របជិតបន្ទាប់ពីពិនិត្យរួច។ “យ៉ាងម៉េចខ្លះ ដេន?” សំណួរ ជេស៊ីកា ធ្វើឲ្យកំលោះ ដេន គ្រវីក្បាលយ៉ាងលឿន។ “សណ្ឋានសពគ្មានខុសគ្នាសោះ! នាងត្រូវសំពងនឹងដំបងពីក្រោយយ៉ាងដំណំ ចាក់ពោះជាច្រើនកាំបិតរហូតខ្ទេចគ្រឿងក្នុង មុខជនរងគ្រោះត្រូវជូតសុះសាច់ ហើយដែលសំខាន់គឺ..."" ដេន ផ្អាកបន្តិចក្រោយពីរៀបរាប់ដល់ត្រង់នេះ។ “យ៉ាងម៉េច” ""ឃាតកសរសេរលើដៃជនរងគ្រោះថា SATAN” “មានន័យថាម៉េច?”ជេស៊ីកា ជ្រួញចិញ្ចើមឡើងបែបមិនយល់ប៉ុន្មានឡើយ។ ""ខ្ញុំក៏មិនដឹងដូចគ្នា! ប៉ុន្តែខ្ញុំជឿថាវាគួរតែបង្ហាញពីអ្វីម្យ៉ាងមិនខាន គ្រាន់តែយើងគិតមិនដល់” ថម ខាំមាត់ជាប់។ “ទាល់ច្រកហើយ!” ជេស៊ីកា ញីថ្ងាសយ៉ាងហត់ចិត្ត “តែខ្ញុំថាមានមនុស្សម្នាក់ជួយយើងបាន” ដេន ញាក់មុខឡើងបែបរំខានប្រសាទបំផុត។ “នរណា?” “វេយ៍មិន វីនណេស្ទ័រ” ចប់សម្តីរបស់ ដេន ប៉ូលិសម្នាក់ៗក៏ងក់ក្បាលយល់ស្រប ហិម... រឿងក្តីអាថ៌កំបាំងយ៉ាងនេះពួកគេដោះស្រាយមិនបានឡើយ ប្រសិនបើគ្មានមនុស្សឆ្លាតដូច វេយ៍មិន។ លើកនេះទោះជាពិបាកយ៉ាងណាក៏ត្រូវអូស វេយ៍មិន វីនណេស្ទ័រ មកសហការនឹងប៉ូលិសឱ្យបានដែរ។"

មនុស្សជំនួស

"គ្រប់គ្នាតែងគិតថាពេលវេលាជាថ្នាំ ទិព្វអាចព្យាបាលរបួសបេះដូងយ៉ាងល្អឥតខ្ចោះ ប៉ុន្តែហេតុអ្វីក៏ខ្ញុំនៅតែនិកបុរសម្នាក់ដែលគ្មានក្តីស្រលាញ់សម្រាប់ខ្ញុំ... ហេតុអ្វីក៏ខ្ញុំនៅតែឈឺចាប់នឹងស្នេហាខកបំណងទៀត? «នាងមិនទាន់បំភ្លេចសិស្សច្បង ម៉ូ ចេញពីបេះដូងបានទេមែនទេ?» គីម យីបម សួរខ្ញុំដោយទឹកដមសំឡេងស្ងប់បំផុត រហូតខ្ញុំទាយមិនបានថាគេកំពុងគិតអ្វី។ «លោកគិតថាស្នេហ៍គ្រាដំបូងងាយបំភ្លេចដល់ម្លឹង?» «ខ្ញុំក៏មិនទាន់កាត់ចិត្តពី លីស បានដូចគ្នា» គេនិយាយម្តងទៀតធ្វើឱ្យខ្ញុំសម្លឹងមុខសង្ហាជាថ្មី។ «មិនទាក់ទងនឹងខ្ញុំទេ» «បើនាងក៏នៅឈឺចាប់ ចំណែកខ្ញុំក៏គ្រាំគ្រាយ៉ាងនេះ...ម៉េចក៏យើងមិនធ្វើជាមនុស្សជំនួសឱ្យគ្នា ដើម្បីព្យាបាលដំបៅបេះដូងនេះឱ្យគ្នាទៅ ឈូឈូ?» ខ្ញុំសម្លឹងភ្នែករបស់គេមិនព្រិច ប៉ុន្តែវាគ្មានបង្ហាញពន្លឺលេងសើចសោះ។ នេះហើយជាចំណុចចាប់ផ្តើមរវាង លីង ឈូឈូ ខ្ញុំនេះនឹង គីម យិបម! មនុស្សខូចចិត្តពីរនាក់ស្ម័គ្រមកធ្វើជាមនុស្សជំនួសសម្រាប់គ្នា.... តើពួកយើងអាចរត់ចេញពីក្តីឈឺចាប់ ឬកំពុងតែបន្ថែមក្តីឈឺចាប់ថ្មីសម្រាប់ខ្លួនឯង?"

ទ្វេញាណ

"រូបកាយមួយវិញ្ញាណពីរប្រជែងគ្នាធ្វើជាម្ចាស់ ដើម្បី ទាមទារសំណងឈាមដែលជនគ្មានមេត្តាប្រហារសង្ខារ នារីស្លូតត្រង់ម្នាក់យ៉ាងឈាមត្រជាក់។ ភាពអយុត្តិធម៌ មន្ទិលសង្ស័យ និងគំនុំសងសឹកនាំឱ្យដួងវិញ្ញាណស្រី ស្រស់ ដួង អមរា មិនអាចចាកចេញទៅដោយស្ងប់សុខ បាន។ តើនាងខុសអ្វី? ហេតុអ្វីគេដាច់ចិត្តលើកហត្ថា បញ្ចប់ជីវិតនាងយ៉ាងឃោរឃៅបែបនេះ? ហ៊ឺស! នាងត្រូវតែដឹងឱ្យបានថានរណាជាឃាតកពិត រីឯចំណុចចុងក្រោយរបស់ឃាតកឈាមខ្មៅនោះគឺ.... សេចក្តីស្លាប់ដ៏វេទនា!"

មោហ៍បាំង​

ក្តីស្រមៃរបស់គេគ្រាន់តែចង់មានគ្រួសារតូចមួយដ៏មានសេចក្តីសុខប៉ុណ្ណោះ គេមិនស្រវាភាពស្តុកស្តម្ភ សុំត្រឹមជីវិតរស់នៅដោយសុភមង្គលក៏គ្រប់គ្រាន់ ប៉ុន្តែហេតុអ្វីត្រឹមក្តីស្រមៃតូចៗដ៏សាមញ្ញមួយសោះ ព្រហ្មលិខិតឱ្យគេមិនបានដូច្នេះ?

ទួលតាឌី

"«មកនៅនាមួយកញ៤ សំឡេងស្រែកគំហកសន្ធាប់មកកាន់កំលា៖ អ៊ុន ពុធវិរៈជិត កាត់ភាពងងឹតនារាត្រី កណ្តាលព្រៃជ្រៅ អមដោយសំឡេងសត្វខ្លែងស្រាកយំគ្រលួចគ្នាឱ្យខ្លាចពន់ពេក។ “ ទឹប…ទឹប!!!” ស្នូរជីងរត់លើស្លឹកឈើងាប់លាន់ឡើងកាន់តែប្រកៀកទៅៗរហូតធ្វើឱ្យ ជិត ប្រញាប់បោះដឺហារត់គេចទាំងមើលអ្វីមិនឃើញដោយកំណាច នភាពនីនិត។ ពេញនិងយកឯងមកធ្វើអាបពាកញ! មកនៅនាមួយអញភ្លាម “អាព្យ-អាសិទ្ធ ជួយអញផង!!!” ដើត រត់និងស្រែកហៅរកជំនួយឯង ទាំងភ្នែកពណ៍កញ្ចឹងក ព្រោះនាងព្រាយនោះតាមពីក្រោយមិនឈប់។ ព្រាយសក់ក្បាលសំពោងធំប៉ុនកញ្ជើ ភ្នែកលឿនសិនគ្រឹះ អណ្តាតពឹងធ្លាក់ ស្លៀកក្បិនខ្មៅ និងពានាខ្មៅ ប្រឹងឃើញតាមឆាយមិនឈប់ ព្រមទាំងស្រែកជាប់ថា... “អញនឹងយកឯង… អញនឹងកាច់ឯងឱ្យងាប់មកនៅជាមួយអញ”តើគេអាចគេចផុតពីក្រញាំរបស់នាងព្រាយកំណាចបានទេ? ហេតុអ្វីបានជានាងព្រាយសំពោងសក់ធំនោះតាមយាយីគេ?"

អភិនីហារស្នេហ៍

"គ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍មួយបាននាំឱ្យស្រីតូច ធន វសុមតី ម្នាក់នេះ ឆ្លងភព ត្រឡប់មកកាន់អតីតកាលរបស់ខ្លួនកាលពីដប់ឆ្នាំមុនម្តងទៀត ដើម្បីបន្តជីវិតរបស់ខ្លួន នាងត្រូវសម្រេចបំណងប្រាថ្នារបស់លោកប្តីជាទីស្រលាញ់ ឱ្យបានមុនរយៈពេលមួយឆ្នាំ ប៉ុន្តែរឿងដែលពិបាកគឺ. តារា ចេស្តា អនាគតប្តីរបស់នាងម្នាក់នេះ កាលពីដប់ឆ្នាំមុន.. គេមិនទាន់ស្គាល់នាងនៅឡើយទេ ម្យ៉ាងពេលនោះគេជាពពួកក្មេងទំនើង គេចសាលាមិនចូលរៀន កោងកាច សាហាវឃោឃៅ ផ្តាច់ការ -ល- តើនាងនឹងអាចកែប្រែអតីតកាលនេះបានឬអត់? បើច្ចបមុខនាងពេលណាគេក៏ចាំតែរករឿងរហូត នាងសឹងមិនជឿថាគេជាប្តីរបស់នាងនាពេលអនាគតទៅហើយ!"

កំណត់ហេតុរបស់ជីវតាក្វាន់