និទាន៦

សោកនាកម្មនៃការអផ្សុករបស់អ្នកស្រីបូវ៉ារី

សិស្សានុសិស្ស និង និស្សិតដែល បានសិក្សាអក្សរសិល្ប៍បារង ស្គាល់ប្រលោមលោករបស់លោក « ត្រូវស្ដារ ហ្គូប៊ែរត៍ » (Gustave Flaubert) នេះច្បាស់ណាស់ ។ ប៉ុន្តែ សព្វថ្ងៃនេះ ដោយការសិក្សា អក្សរសិល្ប៍បារាំង បានត្រូវបង្រួមមកត្រឹមការសិក្សរភាសបារសុទ្ធ សាធទៅវិញ សិស្សានុសិស្សវខ្មែរយើងពុំអាចក្រេបជញ្ជក់យកអង្គរស ពិតប្រាកដនៃប្រលោមលោកនេះបានឡើយ ។ ដើម្បីឆ្លើយតបទៅ នឹងសេចក្តីត្រូវការដ៏សំខាន់នេះ ខ្ញុំសូមធ្វើវិភាគទានខ្លះៗ ដើម្បីទ្រទ្រង់ នូវគំនិតមនុស្សធម៌និយម ដែលអាចរលាយសាបសូន្យហើយសរការ ប្រស្រ័យទាក់ទងរវាងវប្បធម៌និងវប្បធម៌ធ្ងរទៅៗ ជាលំដាប់ ។ ម៉្យាង ទៀតអក្សរសិល្ប៍បារាំងនេះជាគោលគំនិតមនុស្សធម៌មួយ យ៉ាងមាំដែល ជាមូលដ្ឋាននៃវិទ្យាសាស្ត្រមនុស្ស (Sciences Humaines) ជាពិសេស ចិត្តវិទ្យា និងសង្គមវិទ្យា ។ ការទាក់ទងរវាងវប្បធម៌និងវប្បធម៌ ជា មធ្យោបាយដ៏ល្អបំផុតក្នុងការស្ថាបនាសន្តិភាព ពោលគឺជាមធ្យោបាយ នៃការយោគយល់ផ្លូវចិត្ត ផ្លូវគំនិតរវាងជាតិនិមួយ ៗ ដែលជាកាតព្វកិច្ច ដ៍ធំធេង ហើយដ៏ពិបាករបស់អ្នកប្រាជ្ញ ទស្សនវិទូ កវី និងអ្នកនយោបាយ គ្រប់ជាន់ថ្នាក់ ។ អានាគតអង្គទូតខ្មែរយើង (nos futurs diplomates) ពុំអាចបំពេញករណីយកិច្ចរបស់ខ្លួនឲ្យបានហ្មត់ចត់ឡើយ ប្រសិនបើ «គេពុំព្រមទទួលស្គាល់ ឬ ចេះអក្សរសិល្ប៍នៃប្រទេសជាមិត្តឲ្យបានបាស់លាស់ ។ ដោយខេមរយានកម្ម បានធ្វើដំណើរដែលទៅមុខពេក ទៅហើយ និស្សិតនៅមហាវិទ្យាល័យអក្សរសាស្ត្រ និង មនុស្សសាស្ត្រ នៃសាធារណរដ្ឋខ្មែរ ក៏គ្មានលទ្ធភាពនឹងសិក្សាអក្សរសិល្ប៍ទាំងនេះឲ្យ ជ្រៅជ្រះដែរ ហើយនៅក្នុងករណីនេះគ្មានមូលដ្ឋានបទៅឡើយក្នុង ការសិក្សាចិត្តវិទ្យា សង្គមវិទ្យា និង និតិវិទ្យា ដែលសុទ្ធតែជាឧបករណ៍ នៃវិទ្យាសាស្ត្រមនុស្ស ។ គឺនៅក្នុងគោលគំនិតពង្រីកពង្រឹងមូលដ្ឋាន នៃវិទ្យាសាស្ត្រនេះហើយ ដែលខ្ញុំខិតខំធ្វើវិភាគទាននេះ ទោះបើតូច ស្តើងយ៉ាងណាក្តី ។

វិស្សមការអំពិលអំពែក

វិស្សមកាលដ៏ខ្លីមួយ ប្រែក្លាយជាថ្ងៃដែលធ្វើឱ្យខ្ញុំចងចាំ ចាំរាល់ពាក្យសន្យាដែលសល់ត្រឹមសម្ដី ព្រោះអ្វីៗបានរសាត់បាត់ទៅតាមកម្លាំងទឹកសមុទ្រ ដែលបោកវិលវល់ពុំមានកោះត្រើយ។គ្រប់ទិនទិវា ខ្ញុំបន់ស្រន់សូមកុំមានពេលថ្ងៃ ឲ្យមានតែពេលយប់ ឱ្យខ្ញុំលន់លក់នៅក្នុងសុបិន ដែលមានគេនៅក្បែរ។

ប្រលោមចិត្តភាគ ២

បង្កើតស្នេហាមួយមិនមែនជារឿងពិបាកទេ ប៉ុន្តែចង់រក្សាស្នេហាមួយឱ្យស្ថិតស្ថេរអមតៈទើបជាការពិបាកបំផុត។ អាពាហ៍ពិពាហ៍គ្រាន់់តែជាការចាប់ផ្ដើមសម្រាប់ជីវិតគូ តែមិនមែនជាទីបញ្ចប់សម្រាប់ស្នេហាឡើយ។ បងពិតជាមិនយល់ទេហើយបងនៅតែចង់សួរអូនថាហេតុអ្វី? ហេតុអ្វីបានជាអូនសម្លាប់បេះដូងបងជាលើកទី២ដោយដៃអូនផ្ទាល់ ទាំងអូនក៏ដឹងហើយថាបងអាចមានជីវិតថ្មីម្ដងទៀតក៏ព្រោះតែអូន ហើយអូនក៏ដឹងច្បាស់ថាអូនគឺជាពន្លឺថ្ងៃដែលចាំងឆ្លុះបំភ្លឺជីវិតដ៏ងងឹតមួយនេះ។ ចិត្តអូនសាងពីអ្វីទៅហេតុអ្វីក៏ដាច់មេត្តាដល់ម្លុឹង ដាច់ចិត្តបំផ្លាញបេះដូងដ៏បរិសុទ្ធរបស់មនុស្សម្នាក់ដែលប្រគល់ឱ្យអូនគ្រប់យ៉ាងសូម្បីតែជីវិត។ ផ្ដល់ចម្លើយមួយដ៏ស័ក្កិសមឱ្យបងផង កុំធ្វើឱ្យចិត្តស្មោះមួយនេះបរាជ័យម្ដងហើយម្ដងទៀត កុំធ្វើឱ្យបងស្លាប់ទាំងរស់បែបនេះ។ បងធ្លាប់ឈឺចាប់ដោយសារស្រីម្នាក់ដែលមិនបានស្រឡាញ់បងរួចហើយ តែក៏មិនឈឺស្មើនឹងស្រីម្នាក់ដែលប្រាប់ថាស្រឡាញ់បងតែបែរជាជាន់ឈ្លីបេះដូងបងខ្ទេចខ្ទាំគ្មានសេសសល់។ សុំឱ្យជីវិតគ្មានតម្លៃមួយនេះបញ្ចប់ក្នុងដៃរបស់អូនចុះបើវាជាអ្វីដែលអូនត្រូវការ បើគ្មានជីវិតហើយ ការឈឺចាប់ក៏នឹងអាចបញ្ចប់ទៅជាមួយគ្នា ព្រោះបងមិនអាចបើកភ្នែកសម្លឹងមើលអូនចាកចេញពីជីវិតបងបានទេ អ្វីដែលបងអាចធ្វើបានគឺបិទភ្នែកជារៀងរហូត សុំឱ្យអូនបានសុខនៅលើវិថីជីវិតដែលអូនជ្រើសរើសដើរទៅមុខដោយគ្មានរូបបង។

វិមានអាទិទេព

សៀវភៅ​ «វិមានអាទិទេព» ជាស្នាដៃនិពន្ធអក្សរសិល្ប៍ដំបូងគេ (បែបប្រវត្តិសាស្ត្រ) ដែលពាក់ព័ន្ធនឹងអតីតរាជធានី ឆោក គគ៌្យ​រ (កោះកេរ) និងរាជ្យព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី៤ ព្រមទាំងរឿងរ៉ាវដែលបានកើតឡើងនាដើមសតវត្សរ៍ទី១០ សម័យមហានគរ។

You ទំព័រចុងក្រោយ

អ្នកមានស្នេហាទាំងអស់សុទ្ធតែចង់ធ្វើជាទំព័រចុងក្រោយក្នុងជីវិតរបស់មនុស្សដែលខ្លួនស្រលាញ់! តែអ្នកត្រូវចាំថា ពេលដែលអ្នកចង់បានអ្វីមួយ អ្នកអាចនឹងសមបំណង ឬក៏ខកចិត្ត ព្រោះទ្វារនេះគេជាអ្នកកាន់កូនសោ។

វាសនានាងម៉ារីណា

រហូតមកទល់ពេលនេះ៖ រឿងរ៉ាវរបស់នាង ម៉ារីណា បូជា ដ៏ស្រស់ ចំរោង ដែលត្រូវគេពុំយប្រហារដោយជះទឹកអាស៊ីដកាលពីថ្ងៃទី ៥ ខែ ធ្នូ ១៩៩៩ ក្នុងគោលបំណងបំផ្លាញសម្ផស្ស រហូតដល់នាងទទួលរងគ្រោះ របួសជាដំណំនោះ៖ កំពុងថិតនៅជាចំណុចក្តៅបំផុត ក្នុងបណ្តាព្រឹត្តិការណ៍ សប្បដិភ័យទាំងឡាយដែល តែងតែមានជារឿយៗនៅក្នុងសង្គមខ្មែរនាពេល បច្ចុប្បន្ននេះ ។

ព្រាយក្តាមស្រងែ

មហិច្ឆិតាលោភលន់ឥតព្រំដែន ធ្វើឱ្យមនុស្សក្បត់ឧត្តមគតិខ្លួនឯង ។ -មាសប្រាក់ ត្បូងពេជ្រកែវកង គឺជាស្ពានចំលងទៅកាន់អំនាច ។ - ស្នេហាដ៏តគ្គលាហលដូចភ្លើងចំបើង គឺជារូបមន្តថោកទាប នាំទេវ ដល់ការចងអាឃាតគ្នា តាមរយៈបេះដូង និង បេះដូង ។ របស់ទាំងអស់នេះហើយ ដែលខ្ញុំត្រូវរើសយកមកធ្វើជាប្រធានបទ នៃ កូនប្រលោមលោកដ៏អភ័ព្វរបស់ខ្ញុំនៅពេលនេះ ។​ បានជាថាអភ័ព្វ ! ព្រោះវាចាប់កំនើតឡើងពីទឹកខ្មៅលាយនឹងទឹកភ្នែក របស់ខ្ញុំ ។ តែទោះបីយ៉ាងណាក៏ដោយ ក៏រឿងនេះបានទៅជាគ្រឿងលំហែ អារម្មណ៍មួយ ក្នុងពេលដែលសង្គមជាតិយើងកំពុងជួបប្រទះនូវវិបត្តិស្វែង រកអំនាចនេះ ។

និស្ស័យ

លម្អងព្រិលពន្លឺ

នាងធ្លាប់គិតថា បើទោះបីជាគ្មានវត្តមានរបស់នាងក៏មិនអីដែរ ព្រោះគ្រប់គ្នាមិនធ្លាប់ទុកនាងក្នុងក្រសែភ្នែកស្រាប់ទៅហើយ ប៉ុន្តែគេបានធ្វើឲ្យនាងដឹងថា វត្តមានរបស់នាងមានតម្លៃៗរហូតគេអាចលះបង់សូម្បីជីវិតរបស់គេដើម្បីឲ្យនាងមានវត្តមានរស់។

ដំបូងមិត្ត

ដំបូងមិត្ត ឬមិត្តដំបូង តើមានន័យយ៉ាងណាសម្រាប់អ្នក? ខ្ញុំមិនដឹងឡើយ ថានរណាជាមិត្តពិត ឬមិនពិត ព្រោះខ្ញុំមិនបានចាប់អារម្មណ៍។ ដោយសារការវិវត្តន៍នៃដំណើរជីវិត ក្នុងពិភពលោកមួយនេះគ្មានអ្វីនៅស្ថិតស្ថេរ សូម្បីទំនាក់ទំនងរវាងគ្នា និងគ្នា។

ប្រលោមចិត្តភាគ ១

ទីបញ្ចប់នៃយើងទាំងពីរ

"«ទីបញ្ចប់នៃយើងទាំងពីរ» ជាស្នាដៃមួយដែលនិយាយអំពីឆាកជីវិតដ៏ជូរចត់ កម្សត់ វេទនា របស់ក្មេងស្រីម្នាក់ដែលបង្កឡើងដោយគ្រួសារនាងផ្ទាល់។ គ្រប់គ្នាអាចនឹងគិតថា នាងជាក្មេងស្រីដែលមានសំណាង ព្រោះបានកើតមកជាកូនស្រីតែម្នាក់នៅក្នុងគ្រួសារអភិជន។ មិនមានអ្នកណានឹកស្មានដល់ថា ចំពោះនាង វាគឺជានរកនៅក្នុងឋានសួគ៌នោះឡើយ។ ទោះយ៉ាងណា នាងមិនដែលចុះចាញ់ នាងមិនដែលបោះបង់ ហើយនាងក៏មិនដែលនឹកនាចង់សម្លាប់ខ្លួន។ នាងតែងតែរឹងមាំ តែងតែតស៊ូប្រឹងរស់ព្រោះតែពាក្យថា «កតញ្ញូ» ហើយក៏ព្រោះតែភាពកតញ្ញូរបស់នាងនេះហើយ ដែលធ្វើឱ្យនាងបានជួបនឹងបុរសដ៏ល្អម្នាក់ ជាបុរសដែលស្ម័គ្រចិត្តទទួលយកគ្រប់យ៉ាងក្នុងជីវិតនាង និងព្រមលះបង់គ្រប់យ៉ាងដើម្បីទាញនាងចេញពីនរកមួយនេះ។ «ទីបញ្ចប់នៃយើងទាំងពីរ» មិនមែនជារឿងស្នេហាផ្អែមល្ហែម ប៉ុន្តែខ្ញុំសង្ឃឹមថា អ្នកនឹងបានរៀនសូត្រពីជីវិតក្មេងស្រីដ៏រឹងមាំម្នាក់នេះ ហើយនៅថ្ងៃអនាគត ពេលដែលអ្នកបានក្លាយជាម្តាយ ជាឪពុកគេ អ្នកនឹងដឹងថា ក្នុងនាមជាឪពុកម្តាយដែលមានទំនួលខុសត្រូវ អ្នកគួរចិញ្ចឹម និងគួរផ្តល់ក្តីស្រលាញ់ដល់កូនដោយរបៀបណា។"