ប្រវិត្តិបទនគររាជ​(ភ្លេងជាតិខ្មែរ)

Contes Cambodgiens

នារីប្រពៃ

"នេះជារឿងពិតរបស់ស្ត្រីវ័យក្មេងកម្ពុជាម្នាក់ដែលបានជម្នះតតាំងជាមួយនឹងបទដ្ធានសង្គម ហើយជាលិទ្ធផលជាងបានក្លាយជាជនគំរូ និងជាអ្នកលើកទឹកចិត្តដល់ស្ត្រីវ័យក្មេងជាច្រើននាក់។ ភាពធំធាត់នៅលើកោះមួយតាមដងទន្លេបាសាក់ជីវភាពសាមញ្ញខុសឆ្ងាយពីជីវិតស៉ីវិល័យ និងរស់នៅក្រោមគំនាបប្រពៃណីទំនៀមទម្លាប់ និងគំនិតដ៏ចាស់គំរឹលរបស់សង្គម រឿងរ៉ាវរបស់ “ថាវរី” គឺជាផ្នែកមួយដែលបានបណ្តុះស្មារតី និងលើកទឹកចិត្តដល់ស្ត្រីនៅជុំវិញពិភពលោក។ ខណៈពេលដែលប្រទេសកម្ពុជាទើបតែងើបពីភ្លើងសង្គ្រាម ជីវិតនៅតាមជនបទភាគច្រើនបានវិលត្រឡប់ឱ្យកូនចៅឆាប់រៀបការ មានកូន ការប្រកបមុខរបរធ្វើស្រែចម្ការជាគ្រួសារ និង ការគោរពតាមការសម្រេចចិត្តរបស់ចាស់ទុំ ទាំងដែលយើងជាក្មេងមិនសូវមានសិទ្ធិបញ្ចេញយោបល់អ្វីទាំងអស់។ ប៉ុន្តែដោយមានការគាំទ្រពីឪពុកម្តាយរបស់នាង ដែលពួកគាត់ធ្លាប់បានកុមារភាពដ៏លំបាកនាសម័យសង្គ្រាម ថាវរីត្រូវបានបង្រៀនឱ្យស្គាល់ពីតម្លៃនៃការអប់រំដែលវាជាមធ្យោបាយតែមួយគត់នៃការបំបែកខ្លួនចេញពីភាពល្ងង់ខ្លៅ និងបង្កើតភាពជាម្ចាស់ការលើជោគវាសនារបស់ខ្លួននាងផ្ទាល់។ តាមរយៈសាច់រឿងរបស់នាង នាងបានបំផុសនិងលើកទឹកចិត្តដល់ស្ត្រីជាច្រើនឱ្យមានភាពជឿជាក់លើខ្លួនឯង ដឹកនាំជីវិតទៅរកក្តីស្រមៃ ជាពិសេស សេរីភាព ឯករាជ្យ និងអនាគតដ៏ត្រចះត្រចង់ដែលពួកគេចង់បាន។"

សុបិន​ និង​ ការពិត ភាគ១

បន្ទាប់ពី របប « សាធារណរដ្ឋខ្មែរ » ត្រូវខ្មែរក្រហម វាយរំលំ នៅថ្ងៃ ១៧មេសា ឆ្នាំ ១៩៧៥ ប្រទេសកម្ពុជា បានធ្លាក់ទៅក្នុងវិនាសកម្មមួយ ដ៏ក្រៀមក្រំ ។ នៅក្នុង របប «កម្ពុជា ប្រជាធិប តេយ្យ» ដឹកនាំ ដោយ ប៉ុល ពត ហើយ ដែលមាន ប្រទេសចិនកុម្មុយនិស្ត ជាសម្ព័ន្ធមិត្ត ប្រជា ជនខ្មែរ ជាង ១ លាន នាក់ បានត្រូវគេសម្លាប់ នៅក្នុងស្ថានភាព គួរឲ្យសង្វេគពន់ពេកក្រៃ។ នៅ ដើមឆ្នាំ ១៩៧៩ កងទ័ពវៀតណាម ដែលមានជំនួយ ពី សហភាព សូវៀត បានចូលមកក្នុង ស្រុកខ្មែរវាយរំលំ របប «កម្ពុជា ប្រជាធិបេតយ្យ » ។ អធិករណ៍ រវាង កុម្មុយនិស្ត ចិន និង កុម្មុយនិស្តវៀតណាម តាមរយៈអ្នកដឹកនាំខ្មែរ ចេះតែមានបន្តទៀត។ កិច្ចព្រមព្រៀង សន្តិភាព ទីក្រុងប៉ារីស៍ ឆ្នាំ ១៩៩១ និង អន្តរាគមន៍ របស់អង្គការ សហប្រជាជាតិ នៅឆ្នាំ ១៩៩២ បានរៀបចំ ការបោះឆ្នោតសេរី ដែលបានផ្តល់ជ័យជំនះ ទៅឲ្យគណ បក្ស រាជានិយម ដឹកនាំដោយ ព្រះអង្គម្ចាស់នរោត្តម រណឫទ្ធិ ។ ប៉ុន្តែ រដ្ឋប្រហារខែ កក្កដា ឆ្នាំ ១៩៩៧ បានបើកផ្លូវឲ្យ« បក្ស ប្រជាជន» កាន់អំណាចបន្តទៀត ។ សុបិន របស់ ប្រទេសដែលដណ្ដើមគ្នា លេបទឹកដីខ្មែរ កំពុង តែ ក្លាយទៅជា ការពិត ។ អ្នកដឹកនាំខ្មែរ ព្រមទាំង ប្រទេសជាប់ពាក់ព័ន្ធ ពុំព្រមអនុវត្តកិច្ចព្រម ព្រៀងសន្តិភាព ទីក្រុងប៉ារីស៍ឡើយ ហើយរុញច្រានស្រុកខ្មែរឲ្យធ្លាក់ជ្រៅទៅៗ ទៅក្នុង មហន្តរាយមួយ ដ៏ធំធេង សាជាថ្មីទៀត។

ប្រវត្តិសាស្ត្រខ្មែរ ពាក្យកាព្យរបស់ ឌឿន វ៉ាន់

ប្រវត្តិសាស្រ្តនៃ ប្រទេសកម្ពុជា​ ភាគទី២

ក្នុងភាគ ទី ២ នេះ អ្នកនិពន្ធលើកឡើងអំពី សម័យដែលប្រទេស កម្ពុជាចូលទៅក្នុងសង្រ្គាម រវាងលោកកុម្មុយនិស្ត និងលោកសេរី ដោយ ចាប់ ផ្តើមពីព្រឹត្តិការណ៏ ថ្ងៃ ១៨ មិនា ឆ្នាំ ១៩៧០ រហត ដែលពេលដែល អង្គការ សហប្រជាជាតិ ធ្វើអន្តរា គមន៍ បញ្ចប់ការវិវាទ នៅកម្ពុជា គឺ ក្រោយពេលដែល សហភាព សវៀត រលំរលាយទៅ ។ សង្រ្គាម រវាង ប្រទេស កុម្មុយនសុដូចគ្នា ក៏បានឈានមកដល់ ទីអវសានដែរ នៅទីបំផុត ។ លោក វ៉ាន់ឌី កាអុន កើតនៅថ្ងៃ ១៩ មិថុនា ៤២ នៅទីក្រុងភ្នំពេញ។ នៅស្រុក រាំង លោក ធ្វើការចិញ្ចឹម គ្រួសារយ៉ាងលំបាក លំបិន មុននឹងបានក្លាយទៅជាអ្នកកាសែត វិទ្យុបារាំង នៅ ថ្ងៃ ១ កញ្ញា ឆ្នាំ ១៩៩៣ ។ គឺនៅឆ្នាំ ៩៥៣ នោះហើយដែល លោក បាននិពន្ធសៀវភៅមួយ មានចំណងជើងថា Cambodge ou la Mitique sane អុយទេសកម្មជា ឬ su ដែលគ្មាន ការចូលរួមចំណែកពី នជាតិខ្មែរ បោះពុម្ពផ្សាយ នៅគ្រឹះស្ថាន ឡារម៉ាតង់ ម នៅថ្ងៃ ១៩ កក្កដាឆ្នាំ ៩៩៤ លោក បានសុំឈប់មួយរយៈសិន ដើម្បីបញ្ចប់និក្ខេបបទ បណ្ឌិត ប្រវត្តិសាស្រ្តមួយ ទៅមហាវិទ្យាល័យអក្សរសាស្ត្រ និង មនុស្សសាស្ត្រ នៅទីក្រុងនិស្ស “Nice” ស្តី ការពិបាករបស់ប្រទេសកម្ពុជា ក្នុងការសម្របខ្លួនទៅក្នុង បរិបទ នៃ ពិភពលោក សម័យ BEF (Contribution à l'étude du Cambodge et de ses difficultés d'insertion au monde modeme)។ ១៧ ថ្ងៃ ៣០ មិនា ឆ្នាំ ១៩៩៧ លោក បានត្រឡប់មក ធ្វើការ នៅ វិទ្យុ បារាំង អន្តរជាតិ វិ ហូតដល់ ថ្ងៃ ៣០ មិថុនា ឆ្នាំ ២០០៧ គឺ ថ្ងៃដែល លោកចូលនិវត្តនី ។ នៅពេលនោះ លោកមានអាយុ ៦៥ ឆ្នាំ ។

សត្វលោក

ខ្ញុំនៅផ្ទះនេះមិនឆ្ងាយពី៣០ឆ្នាំហើយទេ។ ពីមុនមក ប្រុស ម្ចាស់ផ្ទះចេញបាត់ៗពីព្រឹកដល់ល្ងាចស្ទើរគ្មានលស់ពេល ហើយខ្ញុំ ក៏មិនដឹងថាគាត់ទៅណាដែរ ប៉ុន្តែដោយសារអ្នកក្រៅដែលឧស្សាហ៍ មកលេងតែងហៅគាត់ថា «លោកគ្រូ»ៗដូច្នេះ ខ្ញុំគិតថាគាត់ធ្វើគ្រូ។ បើប្រពន្ធគាត់វិញទើបនៅផ្ទះច្រើនជាង ទោះជាចេញទៅណា រាល់ថ្ងៃក៏ច្រើនទៅតែត្រឹមផ្សារដើម្បីទិញត្រីសាច់និងបន្លែបន្ទុក យកមកដាំស្ងប៉ុណ្ណោះ។ បើនិយាយពីអ្នកក្រៅដែលតែងមកលេង ជារឿយៗនោះ ទោះជាសោរ៍អាទិត្យក៏ច្រើនតែមកយប់។ យ៉ាង ណាក៏ផ្ទះនេះមិនសូវដាច់ភ្ញៀវដែរ កាលជំនាន់នោះ។ មកដល់ ពេលនេះហើយក៏ខ្ញុំនៅតែពុំដឹងច្បាស់ថាគេចង់ជួបគ្រូគេ ឬមួយ ដោយសារស្ត្រីម្ចាស់ផ្ទះជាអ្នករស់រាយ ចូលចិត្តទទួលបាយទឹក។ តាមស្មាន ប្រហែលជាមកពីប្រការទាំងពីរនេះបូកចូលគ្នា។

តើទស្សនវិជ្ជារបៀបណា?

ល្បើកសុភាសិត

អស្ដង្គតនៃប្រជាជាតិមួយ ភាគ១

ជាសក្ខីភាពបែបប្រវត្តិសាស្ត្រ ដែលបង្ហាញពីដំណើរផ្សងព្រេង របស់គ្រួសារលោក ជុត ខៃ និងគ្រួសារខ្មែររាប់ម៉ឺននាក់ទៀត ដែលចាក ចេញពីទីក្រុងភ្នំពេញ នៅខែមេសា ឆ្នាំ ១៩៧៥ ទៅកាន់ដែនដីថ្មីមួយពេញទៅដោយគ្រោះកាច…

នារីប្រពៃ ភាសាអង់គ្លេស

"This is the true story of a young Cambodian woman who has challenged her country’s social and cultural norms throughout her life, and as a consequence has become an ambassador for women empowerment. Growing up on an island south of the Cambodian capital Phnom Penh, removed from many of the conveniences of modern life and surrounded by traditional customs and thought, Thavry’s story is one of inspiration to women and girls around the world. As Cambodia slowly recovers from the great turmoil and destruction of civil war and the Khmer Rouge, rural life has largely returned to familiar, century-old ways. For women, this means marrying young, bearing children and working on the family farm, with little say in any life decisions.. But with support from Thavry’s parents, whose own childhood experiences were greatly shaped by the four years of Khmer Rouge rule, Thavry was taught to value education as a means of breaking from the confines of the village and to forge her own independent future. Her inspiring story shows that encouraging young women to believe in their dreams – and supporting them to do so – can lead to a freedom to learn and grow unknown to earlier generations."

ទន្សាយជានរណា

ទន្សាយគឺជាក្មេងស្រីម្នាក់ដែលមានក្ដីសុបិនចង់ក្លាយជាអ្នកនិពន្ធតាំងពីអាយុ​​​ ១២​ឆ្នាំ។​​ ជាក្ដីស្រមៃគ្មានភាពប្រាកដនិយមទាល់តែសោះ ព្រោះសូម្បីតែខ្លួននាងផ្ទាល់ក៏មិនដឹងថាពេលក្លាយជាអ្នកនិពន្ធម្នាក់ដែលគ្មានប្រាក់ខែដូចការងារផ្សេងទៀត តើនាងអាចរស់នៅដោយរបៀបណា? នាងដឹងត្រឹមថាចូលចិត្តអានសៀវភៅរួចក៏ចង់សរសេរពីរឿងរ៉ាវគ្រប់យ៉ាងដែលស្ថិតនៅក្នុងចិត្តរបស់នាង ហើយដែលនាងមិនអាចនឹងនិយាយចេញមកបាន។ ជីវិតកូនអ្នកក្រមិនខុសពីលំអងធូលីត្រូវខ្យល់បក់បោកវក់វីគ្មានទីកំណត់។ ទុក្ខលំបាកគឺជាមេរៀនជីវិតដែលបង្រៀននាងឱ្យរឹងមាំដើម្បីរស់។ ឧបសគ្គរាប់មិនអស់ជាបទពិសោធសម្រាប់ឱ្យនាងតស៊ូរហូតដល់ទីបំផុត។ សម្រាប់កូនអ្នកក្រស្នេហាយុវវ័យគ្រាន់តែជាពន្លឺកាំជ្រួចដែលភ្លឺស្អាតតែមួយរំពេច ហើយក៏រលាយបាត់អស់។ ក្ដីសង្ឃឹមសម្រាប់នាងប្រៀបដូចដុំពពកនៅលើមេឃដ៏សែនខ្ពស់ឆ្ងាយ អាចមើលឃើញតែស្រវាចាប់មិនបានឡើយ។ ទោះបីត្រូវឆ្លងកាត់ខ្យល់ធំខ្ពស់ជ្រោះជ្រៅកម្រិតណាក៏ដោយនាងគ្មានថ្ងៃបោះបង់ការតស៊ូជាដាច់ខាត។

របត់នយោបាយភាគ៣

"ឯកសារប្រវត្តិសាស្ត្រមានចំណងជើងថា របត់នយោបាយ ( សីហនុ - លន់ នល់ - ប៉ុល ពត - ហ៊ុន សែន) តាំងពីភាគ១ រហូតដល់ភាគ៣នេះ ត្រូវបានបោះ ពុម្ពជាសៀវភៅ ក្រោមការជួយឧបត្ថម្ភគាំទ្រដ៏ថ្លៃថ្លាពីសំណាក់ សម្តេចក្រឡាហោម ស ខេង ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ។អ្វីដែលធ្វើខ្ញុំបាទ ជាអ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវឯកសារប្រវត្តិសាស្ត្រនេះ មានការរំភើប រីករាយ និងមានកិត្តិយសបំផុតនោះ គឺនៅក្នុងលិខិតដាក់ជូនសុំអនុសាសន៍ស្តីពីជម្រើស នៃការបោះពុម្ព សម្តេចក្រឡាហោម បានចារបញ្ជាក់មកវិញ ប្រកបដោយគតិបណ្ឌិត និងមនសិការប្រវត្តិសាស្ត្រជាតិ គួរឱ្យគោរពបំផុត ថា៖....ជម្រើសណាក៏បាន សំខាន់ ចង់បានសៀវភៅប្រវត្តិសាស្ត្រមួយនេះ ទុកឲ្យកូនចៅរៀនសូត្រ ។ខ្ញុំបាទសូមគោរពថ្លែងអំណរគុណដ៏ជ្រាលជ្រៅ និងសូមប្រសិទ្ធិពរជ័យជូន សម្តេច ក្រឡាហោម សូមប្រកបដោយពលានុភាពខ្លាំងក្លា បញ្ញាញាណភ្លឺថ្លា សុខភាពល្អ បរិបូរណ៍ អាយុយឺនយូរ និងទទួលបានជោគជ័យគ្រប់ភារកិច្ចដឹកនាំប្រទេសជាតិ។ "