និរីក្រដាស

ការចាប់ផ្តើមនៃសេចក្តីបញ្ចប់មួយ

គ្មានមួយវិនាទីណាដែលខ្ញុំមិនរំលឹកខ្លួនឯងថាមនុស្សប្រុសដែលខ្ញុំកំពុងឱបថើបនៅថ្ងៃនេះ នឹងអាចក្លាយជាមនុស្សដែលធ្វើឲ្យខ្ញុំឈឺចាប់ខ្លាំងបំផុតនៅថ្ងៃណាមួយនោះទេ មិនមែនខ្ញុំមិនបានជឿជាក់លើបង ឬមិនមែនបងសម្តែងមិនសមនោះទេ គឺព្រោះតែបងល្អពេក បងល្អពេកហើយ។

ឆ្មា និងស្នេហាត្រីកោណ

សូហ្សូស្រលាញ់​ឆ្មា​​លីលីខ្លាំងណាស់ គឺស្រលាញ់ជាងប្រពន្ធទៅទៀត ជាក់ស្ដែងពេលប្រពន្ធ​ដើមត្រូវបណ្ដេញចេញពីផ្ទះ ក៏គេមិនខ្វាយខ្វល់ដែរ ។ ថ្ងៃមួយ ប្រពន្ធទីពីរទទួលសំបុត្រមួយ ដែលធ្វើឱ្យនាងចាប់ផ្ដើមប្រចណ្ឌនឹងឆ្មា ។ ​​​ដើម្បីបង្ហាញ​ភាព​ស្មោះ​នឹង​ប្រពន្ធ​ចុង​ សូហ្សូត្រូវ​លះបង់លីលីទាំង​ឈឺ​ចាប់ តាមបំណងប្រពន្ធដើមដែលសង្ឃឹមថា ឆ្មាអាចទាក់ទាញប្ដីមករកនាងវិញ...

ប្រលោមចិត្តភាគ ១

និស្ស័យ

សំនៀងសុរិយាតន្រ្តីសមុទ្រ

ព្រះអាទិត្យរះហើយលិច លិចហើយរះ មិនផុតពីសមុទ្រមួយនេះសោះ!គេថា ទន្លេដប់មិនស្កប់សមុទ្រមួយ តែសមុទ្រមួយនោះមិនដែលហូរទៅណាឆ្ងាយឡើយ គឺគ្រាន់តែរលកត្រូវខ្យល់ ហើយបោកទៅច្រាំង រួចក៏បកទៅវិញទៅមក មិនអាចគេចគ្នាផុតពីព្រះអាទិត្យទេ។

វិភាគទាននៃការសិក្សារអក្សរសិល្ប៍ខ្មែរ

នៅក្នុងអក្សរសិល្ប៍វ ខ្មែរក្រៅអំពីចលនាព្រហ្មនិយមនិងចលនាពុទ្ធនិយម មានចលនាអក្សរសិល្ប៍ មួយបែបដែលមានលក្ខណៈប្រាកដនិយមប៉ុន្តែដែលមានទំនង ជីវិតនិយមបន្តិច កើចលនាអក្សរសិល្ប៍ដែលលាតត្រដាងអំ ពីនាកជីវិតពិតប្រាកដរបស់មនុស្ស ហើយដែលគ្មានអពួក គមន៍អំពីទេវៈនិងគោលគំនិតជ្រៅជ្រះទ្រឹស្តីនិយមអ្វីឡើយ។ អ្នកសិក្សាអក្សរសិល្ប៍ខ្មែរយើងខ្លះនាំគ្នាសន្មតហៅចលនាអក្សរ សិល្បៈនេះថាជាចលនាខេមរនិយម បានសេចក្តីថារឿង ឬ លោមលោកទាំងឡាយដែលកើតមានឡើង នៅក្នុងសង្គមខ្មែរ ទោះប សុទ្ធសាធ ហើយដែលចោទអំពីបញ្ហាខ្មែរសុទ្ធសាធ។ ទោ រឿងសុភាទន្សាយអាចមានប្រភពនោក្នុងរឿងព្រេងនៃប្រទេស ម៉ាឡេស៊ីក៏ដោយ (បើយើងជឿតាមការអះអាង របស់អ្នក ប្រាជ្ញបារាំងដែល សិក្សាអក្សរសិល្ប៍ខ្មែរ(1)ក៏រឿងសុភាទន្សាយ ជារឿងព្រេងមួយដែលខ្មែរយើងនិយមជាទីបំផុត ហើយនៅ ក្នុងន័យនេះយើងអាចចាត់ទុកថាខ្មែរយើងជាច្រើន ក៏និយមទស្សន:ជីវិត្តរបស់តួអង្គទន្សាយនេះដែរ ។

បណ្តាំកវី (កំណាព្យអប់រំ)

អត្ថបទកំណាព្យទាំងអស់ដែលមាននៅក្នុងសៀវភៅនេះ ខ្ញុំបាន សរសេរម្តងមួយៗ សន្សំទុកមកយូរឆ្នាំហើយ ។ ដោយយល់ឃើញថា ពេលនេះ ខ្ញុំបានឃ្លាតពីស្រុកទេសទៅ មិនដឹងថ្ងៃណាបានត្រឡប់មក វិញ និងដោយយល់ឃើញថា អត្ថបទកំណាព្យទាំងអស់នេះ សុទ្ធតែ មានខ្លឹមសារអប់រំដល់ពលរដ្ឋខ្មែរយើង ទាំងបុរសស្ត្រី យុវជន-យុវនារី គ្រប់កាលៈទេសៈទាំងអស់ ទាំងវិស័យសង្គមធម៌និងវប្បធម៌ ទើបខ្ញុំរៀប ចំចងក្រងមកជាសៀវភៅមួយ ដោយប្រសិទ្ធិនាមថា បណ្តាកវី គឺ បណ្តាំចុងក្រោយរបស់ខ្ញុំនេះឯង ។...

ព្រៃតម្កល់សព

រឿងរ៉ាវ​ប្រពៃណី​នៃការ​តម្កល់​សពរបស់​អ្នក​ភូមិ​លើទឹក ព្រៃតម្កល់សព ត្រូវបានចាប់បដិសន្ធិឡើងក្នុងគ្រា ដែលមានការស្លាប់រង្គាល សពអណ្តែតទឹកត្រៀបត្រា​ មិនដឹងយកទៅណា ក៏ដាក់ចោលនៅក្នុងព្រៃលិចទឹក ហើយក៏បានកើតជាប្រពៃណី តកូន តចៅ។

ផ្កាត្បូងទទឹម

នាងមិនបានដឹងឡើយថា នៅពេលដែលនាងដកកូនរុក្ខជាតិនោះមកដាំ ជីវិតរបស់នាងនឹងត្រូវផ្លាស់ប្តូរទាំងស្រុងនោះទេ។ នាងពិតជាត្រូវស្លាប់មែនទេ ប្រសិនបើផ្កានោះស្រពោន ហើយរលួយ?ប្រសិនបើប្អូនមានឧបករណ៍ បង្វិលពេលវេលា តើប្អូននឹងបង្វិលទៅអតីតកាល ឬក៏អនាគត?

ម្ចាស់ក្បូនអប្រិយ៍

ស្នេហា គឺថាអ្វី ? ពាក្យនេះមានតែពីរព្យាង្គ មានសំនៀងខ្លីមែន តែតាំងពីកកើត មនុស្សនៅលើផែនទឹក ផែនដីនេះមក គេមិនទាន់ឱ្យនិយមន័យវា ត្រូវពិតប្រាកដនៅឡើយ ។ ស្នេហា មិនមែនគ្រាន់តែជាការឃើញគ្នាទៅវិញទៅមក ហើយ ចុះតំរេកត្រេកត្រអាល បបួលគ្នាឡើងគ្រែរួមរ័ក្សញ័រញាក់ទធាក់ដៃ ជើងនោះទេ ។

សោកនាកម្មនៃការអផ្សុករបស់អ្នកស្រីបូវ៉ារី

សិស្សានុសិស្ស និង និស្សិតដែល បានសិក្សាអក្សរសិល្ប៍បារង ស្គាល់ប្រលោមលោករបស់លោក « ត្រូវស្ដារ ហ្គូប៊ែរត៍ » (Gustave Flaubert) នេះច្បាស់ណាស់ ។ ប៉ុន្តែ សព្វថ្ងៃនេះ ដោយការសិក្សា អក្សរសិល្ប៍បារាំង បានត្រូវបង្រួមមកត្រឹមការសិក្សរភាសបារសុទ្ធ សាធទៅវិញ សិស្សានុសិស្សវខ្មែរយើងពុំអាចក្រេបជញ្ជក់យកអង្គរស ពិតប្រាកដនៃប្រលោមលោកនេះបានឡើយ ។ ដើម្បីឆ្លើយតបទៅ នឹងសេចក្តីត្រូវការដ៏សំខាន់នេះ ខ្ញុំសូមធ្វើវិភាគទានខ្លះៗ ដើម្បីទ្រទ្រង់ នូវគំនិតមនុស្សធម៌និយម ដែលអាចរលាយសាបសូន្យហើយសរការ ប្រស្រ័យទាក់ទងរវាងវប្បធម៌និងវប្បធម៌ធ្ងរទៅៗ ជាលំដាប់ ។ ម៉្យាង ទៀតអក្សរសិល្ប៍បារាំងនេះជាគោលគំនិតមនុស្សធម៌មួយ យ៉ាងមាំដែល ជាមូលដ្ឋាននៃវិទ្យាសាស្ត្រមនុស្ស (Sciences Humaines) ជាពិសេស ចិត្តវិទ្យា និងសង្គមវិទ្យា ។ ការទាក់ទងរវាងវប្បធម៌និងវប្បធម៌ ជា មធ្យោបាយដ៏ល្អបំផុតក្នុងការស្ថាបនាសន្តិភាព ពោលគឺជាមធ្យោបាយ នៃការយោគយល់ផ្លូវចិត្ត ផ្លូវគំនិតរវាងជាតិនិមួយ ៗ ដែលជាកាតព្វកិច្ច ដ៍ធំធេង ហើយដ៏ពិបាករបស់អ្នកប្រាជ្ញ ទស្សនវិទូ កវី និងអ្នកនយោបាយ គ្រប់ជាន់ថ្នាក់ ។ អានាគតអង្គទូតខ្មែរយើង (nos futurs diplomates) ពុំអាចបំពេញករណីយកិច្ចរបស់ខ្លួនឲ្យបានហ្មត់ចត់ឡើយ ប្រសិនបើ «គេពុំព្រមទទួលស្គាល់ ឬ ចេះអក្សរសិល្ប៍នៃប្រទេសជាមិត្តឲ្យបានបាស់លាស់ ។ ដោយខេមរយានកម្ម បានធ្វើដំណើរដែលទៅមុខពេក ទៅហើយ និស្សិតនៅមហាវិទ្យាល័យអក្សរសាស្ត្រ និង មនុស្សសាស្ត្រ នៃសាធារណរដ្ឋខ្មែរ ក៏គ្មានលទ្ធភាពនឹងសិក្សាអក្សរសិល្ប៍ទាំងនេះឲ្យ ជ្រៅជ្រះដែរ ហើយនៅក្នុងករណីនេះគ្មានមូលដ្ឋានបទៅឡើយក្នុង ការសិក្សាចិត្តវិទ្យា សង្គមវិទ្យា និង និតិវិទ្យា ដែលសុទ្ធតែជាឧបករណ៍ នៃវិទ្យាសាស្ត្រមនុស្ស ។ គឺនៅក្នុងគោលគំនិតពង្រីកពង្រឹងមូលដ្ឋាន នៃវិទ្យាសាស្ត្រនេះហើយ ដែលខ្ញុំខិតខំធ្វើវិភាគទាននេះ ទោះបើតូច ស្តើងយ៉ាងណាក្តី ។

កំណាព្យស្នេហ៍មាស

សៀវភៅនេះ គឺជាកំណត់ហេតុស្នាដៃរបស់ខ្ញុំ ។ អាចនិយាយម៉្យាងទៀតក៏បាន គឺវាជាកម្រងវណ្ណកម្មទាំងអស់ តាំងពី ពេលដែលខ្ញុំឈោងដៃចាប់ដងចាំក្តា ប្រឡូកក្នុងជីវិតទឹកខ្មៅ រហូតមកទល់ពេល នេះ ដូចជាប្រលោមលោក កំណាព្យ បទភ្លេង ទំនុកច្រៀង និងរឿងភាព យន្ត វីដេអូ ។