ប្រវត្ដិសាស្រ្ដកម្ពុជា ក្នុងបរិបទសកលលោក

កម្រងទស្សនសង្គម និង​ នយោបាយ

"សម្តីបណ្ឌិត កែម ឡី សម្រាប់កូនខ្មែរគិតពិចារណា! ១. ជូតទឹកភ្នែករបស់អ្នក រួចបន្តដំណើទៅមុខទៀត ២. ចូរយើងនាំគ្នានិយាយការពិតជាជាងនិយាយការពារ ៣. ការបង្រៀនឱ្យខ្មែរចេះគិតពិតជាការចាំបាច់បំផុត! ៤. សុវត្ថិភាពខ្ពស់បំផុតដែលអាចការពារយើងបានជានិរន្តរ៍ គឺ បេះដូង ពលរដ្ឋ ៥. ខ្លាចស្លាប់ដោយសារជួយការពារពលរដ្ឋ និង បូរណភាពទឹកដីមិន មែនជាជម្រើសល្អទេ ៦. អ្នកមានអំណាច មានលុយច្រើនពីការកេងប្រវ័ញ្ចធនធានសង្គម ពី ពលរដ្ឋខ្លួនឯងនោះ អ្នកអាចមានសុវត្ថិភាពតែពេលនៅរស់ទេ តែ ពេលស្លាប់ទៅ សូម្បីតែទីតម្កល់សាកសពក៏អាចគ្មានសុវត្ថិភាពដែរ ៧. ប្រសិនបើយើងមិនព្យាបាលជំងឺបាក់ស្បាតឱ្យជាសះស្បើយបាន ឆាប់រហ័សទេ ជំងឺបាក់ស្បាតប្រាកដជាឆ្លងទៅកូនៗច្រើនជំនាន់បន្តទៀត ៨. បើអ្នកមិនធ្វើអ្វីទាល់តែសោះ ក៏គង់តែទទួលរងគ្រោះដែរ គ្រាន់តែ មិនទាន់ដល់វេនអ្នកប៉ុណ្ណោះ ៩. ត្រីដែលហែលបណ្តោយទឹកគឺជាត្រីងាប់ ១០. ឈើពុកកុំអង្គុយលើ ៕"

បណ្ដេញព័ត៍មានវប្បធម៍ខ្មែរ កម្រងអត្ថបទលេខ៤

យើងដឹងថាជាប្រពៃណីធ្វើនំដែលទាក់ទងនឹងពិធីមួយប្រចាំឆ្នាំនៅតាមស្រុកភូមិមួយចំនួនដែលនៅជាប់នឹង ខ្ញុំពុំដឹងថាគេនិយមធ្វើនំនាលនោះនៅទីណា ឬនៅតំបន់ណាខ្លះទេក្នុងប្រទេសកម្ពុជា គ្រាន់តែ ក្រុមប្រាសាទសម្បូណ៌ព្រៃគុក ក្នុងខេត្តកំពង់ធំ។ រាល់ឆ្នាំ នៅដើមខែមាឃ អ្នកស្រុកទាំងនោះតែងតែធ្វើ បុណ្យឡើងអ្នកតារបស់គេ។ បុណ្យនោះធំជាងបុណ្យឡើងអ្នកតាទូទៅដែលខ្ញុំធ្លាប់ស្គាល់នៅស្រុកខ្មែរ ហើយតាមស្មានមើលទៅ ទម្លាប់នេះមានពីយូរយាណាស់មកហើយ ព្រោះអ្នកតានោះមានទំនាក់ទំនង ជិតស្និទ្ធទៅនឹងបុរាណដ្ឋានដ៏ធំធេងទាំងមូល។ អ្នកតានោះពុំមែនមានមួយទេគឺពីរ ព្រមទាំងមានទំនាក់ ទំនងជិតស្និទ្ធជាមួយគ្នា៖ មួយគឺ “អ្នកតាទ្វារ” ដែលហាក់ដូចជាថ្នាំយាម “ទ្វារព្រះនគរ” (មានន័យថាទ្វារ នៃរាជធានី) ឯមួយទៀតគឺអ្នកតាដែលគ្រប់គ្រងក្រុមប្រាសាទសម្បូណ៌ទាំងមូលនោះ។ នៅគ្រប់ផ្ទះ អ្នក ស្រុកតែងធ្វើនំសម្រាប់យកទៅចូលបុណ្យនឹងគេ នៅពេលដែលគេដើររៃអង្គាសតាមមុខផ្ទះ ។

ច្បាប់នៃភាពជោគជ័យ

ភាពស្តុកស្តម្ភមិនមែនកើតឡើងដោយ ចៃដន្យ ឬមកពីសំណាងណាមួយឡើយ ប៉ុន្តែវាកើតចេញពីការធ្វើត្រូវតាមក្បួន ប្រៀបបីដូចជាយើងធ្វើដំណើរទៅដល់ គោលដៅតាមមាគ៌ាដែលត្រឹមត្រូវ។ "

បណ្ដេញព័ត៍មានវប្បធម៍ខ្មែរ កម្រងអត្ថបទលេខ១១

ខ្មែរណាក៏ស្គាល់ដែរអ្វីដែលហៅថា «នំបញ្ចុក» នោះ ដ្បិតជាចំណីដែល យើងអាចបរិភោគឲ្យឆ្អែតជំនួសបាយបាន ហើយដែលយើងអាចរកបានសិទ្ធ គ្រប់ទីកន្លែង ជាពិសេសនៅតាមផ្សារលក់ដូរ។ ទោះជាគេបរិភោគនំបញ្ចុកជា ទូទៅក្តី ក៏គេមិនដែលទុកថាជាអាហារប្រចាំថ្ងៃទេ។ បើនិយាយពីនៅជនបទផង ឱកាសដែលគេនិយមទទួលទាននំបញ្ចុកច្រើនតែជាពេលដែលមានបុណ្យទាន។ នៅទីនេះខ្ញុំសូមបរិយាយត្រួសៗអំពីរបៀបធ្វើនំបញ្ចុកដែលខ្ញុំបានឃើញនៅ ភូមិបង្កោង ក្នុងថ្ងៃបុណ្យ «ឡើងមាឃ» ដែលគេធ្វើនៅថ្ងៃ៣កើតខែមាឃ។ ចំពោះអត្ថន័យទូទៅនៃបុណ្យឡើងមាឃនោះ សូមអានអត្ថបទក្នុងជំពូក២លេខ រៀងទី៥១។ សូមបញ្ជាក់ថាភូមិបង្កោងនោះអាចចាត់ចូលថាជាករណីពិសេស ក្នុងចំណោមភូមិនៅផ្នែកខាងកើតនៃតំបន់អង្គរ ដ្បិតភូមិនេះមានត្រពាំងមួយ ហៅថា «ត្រពាំងបឹង» ដែលជាសម្បត្តិរួមរបស់អ្នកភូមិបង្កោងរក្សាត្រីទុកនេសាទ តែនៅ១ថ្ងៃមុនបុណ្យឡើងមាឃប៉ុណ្ណោះ ហើយមិនអាចមានអ្នកក្រៅឯណា មកចាប់ត្រីនៅបឹងនេះបានក្រៅតែពីអ្នកភូមិនោះឡើយ។

អក្សរសិល្ប៍ និងភាសាខ្មែរ សម័យមុនអង្គរ និងសម័យអង្គរ តាមរយៈសិលាចារឹក

សិលាចារឹកជាស្លាកស្នាមប្រវត្តិសាស្ត្រ យ៉ាងសំខាន់ដែលបញ្ជាក់អំពីភាពរុងរឿង នៃអារ្យធម៌ និងកាលប្បវត្តិរបស់ប្រទេស ជាតិនៅក្នុងសម័យកាលដែលកន្លងផុត ទៅរាប់រយពាន់ឆ្នាំ។ ក្នុងពេលដែលប្រទេស ជាច្រើនក្នុងពិភពលោកនេះមានភស្តុតាង ប្រវត្តិសាស្ត្រតិចតួច កម្ពុជាមានសិលា ចារឹក ប្រហែល១៤០០ដែលកត់ត្រាអំពី ដំណាក់កាលប្រវត្តិសាស្រ្តជិតមួយសហស្ស វត្សពីសតវត្សទី៦ដល់សតវត្សទី១៤។ សិលាចារឹកមិនត្រឹមតែជាឧបករណ៍ កត់ត្រាប្រវត្តិសាស្ត្រ និងព័ត៌មានប៉ុណ្ណោះ ទេ ប៉ុន្តែសិលាចារឹកកម្ពុជាក៏ឆ្លុះបញ្ចាំងឱ្យ ឃើញដំណើរវិវត្ត និងទម្រង់សម្បូរបែបនៃ ការប្រើប្រាស់ភាសាទាំងខ្មែរបុរាណ និង ភាសាដែលមានឥទ្ធិពលលើវប្បធម៌ខ្មែរ នៅសម័យដើម គឺភាសាសំស្ក្រឹត និងភាសា បាលី។

បណ្ដេញព័ត៍មានវប្បធម៍ខ្មែរ កម្រងអត្ថបទលេខ១៨

ដើម្បីផលិតបានជាវត្ថុប្រើប្រាស់ដ៏ប្រណិតខាងលើ គេត្រូវចំណាយពេលយូរថ្ងៃ និងត្រូវមានភាពអំណត់អត់ធ្មត់ខ្លាំង រួមផ្សំនិងភាពប៉ិនប្រសប់ផង។ ដំណាក់កាលទី១ គឺ គេយកធាងត្នោតមកច្រៀកសំបករឹងខាងក្រៅចេញ ដ្បិតផ្នែកដែលត្រូវប្រើគឺសាច់ខាង ក្នុង។ បន្ទះដែលច្រៀកបាន គេបិតឲ្យស្អាត រួចយកទៅបញ្ជាន់នឹងឧបករណ៍កែច្នៃមួយ ប្រភេទ ដើម្បីឲ្យវារមួលចូលគ្នាជារង្វង់ ដូចឃើញនៅរូបលេខ៧។ បន្ទាប់មកទៀតទើប គេយកចម្រៀកត្នោតនោះទៅហាលថ្ងៃឲ្យស្ងួតរយៈពេល២ថ្ងៃ ដើម្បីកុំឲ្យវារលាត្រង់មក វិញ (រូបលេខ៨)។ ដំណាក់កាលទី២ គឺគេត្រូវតម្រៀបចម្រៀកធាងត្នោតទាំងនោះឲ្យចេញ ទៅជារូបរាងតាមផ្នែកផ្សេងៗនៃវត្ថុដែលគេចង់ធ្វើ រូបលេខ៩។ បន្ទាប់មកទើបគេយកផ្នែក នីមួយៗដែលទើបតម្រៀបបាននោះមកចិតបិតរំលីងផ្ទៃខាងក្នុងនិងខាងក្រៅឲ្យរាបស្មើ ស្អាត ដោយប្រើកាំបិតបន្ទោះ (រូបលេខ១០-១១)។ ១១)។

ជំនួយស្មារតីសម្រាប់សិស្សថ្នាក់ទី១២ គណិតវិទ្យា

ឈ្វេងយល់អំពីអាស៊ាន តួនាទីច្បាប់ និងវិស័យអប់រំក្នុងសមាហរណកម្មអាស៊ាន

បណ្ដេញព័ត៍មានវប្បធម៍ខ្មែរ កម្រងអត្ថបទលេខ១៥

ម្តងៗ អ្នកនៅទីក្រុងតែងរកម្ហូបអ្វីដែលខុសបន្តិចបន្តួចឬខុសច្រើនពីម្ហូបអាហារ ដែលខ្លួនទទួលទានរាល់ថ្ងៃ ដើម្បីបានប្លែកមាត់។ បើទៅភោជនីយដ្ឋាន គេច្រើនសួររកនិង បញ្ជាឲ្យគេធ្វើម្ហូបអ្វីដែលក្នុងឈ្មោះមានពាក្យថា «ស្រែ», «ព្រៃ» ជាដើម ដោយសារម្ហូប ប្រភេទនោះអ្នកនៅជនបទតែងតែធ្វើហូបពុំសូវដាច់។ ក្នុងនោះ មានម្ហូបដែលអ្នកក្រុងមិន ដែលនឹកនាទាល់តែសោះផងក៏មាន។ ឧទាហរណ៍ដែលខ្ញុំលើកមកខាងក្រោមនេះ ខ្ញុំទទួល ស្គាល់ថាជាករណីពិសេសបន្តិច ដោយសារទេសកាលនៃការធ្វើម្ហូបនោះក៏ពិសេសដែរ។ ប៉ុន្តែប្រការដែលគួរកត់សម្គាល់ គឺថាបើទេសកាលនោះកើតឡើងនៅទីក្រុង ក៏ច្បាស់ជា គ្មានអ្នកក្រុងសុទ្ធណាម្នាក់នឹកឃើញចាប់ឆក់យកឱកាសនោះមកជាប្រយោជន៍ដែរ។ សូមបញ្ជាក់ថាផ្ទះដែលពាក់ព័ន្ធនឹងរឿងនេះក៏មិនចំជាស្ថិតនៅជនបទស្រែចំការប៉ុន្មាន គឺអាចហៅបានថាជាស្រុកផ្សារ។ បើពោលពីម្ចាស់ផ្ទះវិញ គឺជាអ្នកមកពីក្រុងសុទ្ធសាធ។ ប៉ុន្តែស្ត្រីដែលមើលការខុសត្រូវផ្ទះព្រមទាំងដាំស្លរាល់ថ្ងៃនោះជាអ្នកជនបទពេញទី។ គឺ គាត់នេះឯងដែលជាអ្នកសម្រេចចិត្តនឹងជាអ្នកធ្វើម្ហូបខាងក្រោម។ ម្ហូបពីរមុខដែលនឹង បង្ហាញមានឱម៉ាល់ដែលជាអាសិរពឹសជាគ្រឿងសំខាន់។

ប្រវត្ដិសាស្រ្ដកម្ពុជា ក្នុងបរិបទសកលលោក

ប្រវត្តិសាស្ត្រ គឺជាចំណេះដឹង ពីអតីតកាលដែលជួយឱ្យកូនខ្មែរចេះ វិភាគ ដើម្បីស្គាល់ប្រទេសខ្លួនឯងពី អតីតកាល យល់ពីបច្ចុប្បន្នកាល និង សម្លឹងទៅរកអនាគតកាលដោយភាព ជឿជាក់។ ប្រវត្តិសាស្ត្រខ្មែរបង្ហាញពី កត្តា«ភូមិសាស្ត្រនយោបាយ» ដែល មានឥទ្ធិពលយ៉ាងខ្លាំងក្លាលើវាសនា កម្ពុជា។ ដូច្នេះ កូនខ្មែរជំនាន់ក្រោយ ត្រូវចេះប្រវត្តិសាស្ត្រ ដើម្បីខិតខំ ប្រឹងប្រែងរៀបចំផែនការកសាងជាតិ ឱ្យថ្កុំថ្កើងរុងរឿងនាពេលអនាគត។

បណ្ដេញព័ត៍មានវប្បធម៍ខ្មែរ កម្រងអត្ថបទលេខ១២

ជាតិពន្ធុទាំងនោះតែងតែទទួលទានស្រាជុំគ្នាក្នុងឱកាសច្រើនសន្ធឹកសន្ធាប់ រាប់មិនអស់ ហើយយើងខ្ញុំមិនយកមករៀបរាប់នៅទីនេះទេ សូមមើលតែរូបលេខ ១-៤ចុះ។ ការផឹកស្រានេះមិនគ្រាន់តែជាការកម្សាន្តឡើយ គឺហេតុការណ៍ផ្សេងៗ តម្រូវឲ្យធ្វើដូច្នោះ ហើយប្រការនេះអាចជាប្រធានបទយ៉ាងសំខាន់មួយសម្រាប់ ស្រាវជ្រាវដេញរកហេតុផលជ្រៅដែលទាក់ទងទៅនឹងជំនឿ។ សូមបញ្ជាក់ត្រង់នេះ បន្តិចថា ក្នុងចំណោមអ្នកទាំងនោះ ក្រុមឬភូមិណាដែលចូលសាសនាគ្រិស្តតែងតែ បោះបង់ប្រពៃណីផឹកស្រា។ រីឯស្រានោះ តាមពិតទៅនៅក្នុងពពួកស្រាបិតដែលប្រើ អង្ករចម្ការជាវត្ថុធាតុដើមសំខាន់ គឺពុំមែនជាស្រាដែលតម្រូវឲ្យចំហុយយកតែញើស ស្រក់មកប្រើនោះឡើយ។ បើប្រើពាក្យបរទេសវិញ មានន័យថាពុំមែនជា alcohol ទេ គឺគ្រាន់តែនៅក្នុងពពួក beer ប៉ុណ្ណោះ។

សហគ្រិនអចលនទ្រព្យជំនាន់ថ្មី

សម្រាប់សហគ្រិនអចលនទ្រព្យដើរទៅដល់ គោលការណ៍រកស៊ីពិតជាមានសារៈសំខាន់ វិថីជោគជ័យនៃជំនួញ ហើយស្ទើរតែគ្រប់សហគ្រិនអចលនទ្រព្យជោគជ័យ ពួកគេតែង តាក់តែងគោលការណ៍រកស៊ីផ្ទាល់ខ្លួន។ បើគ្មានគោលការណ៍រកស៊ីច្បាស់ទេ យើងមិន អាចក្លាយជាសហគ្រិនខ្លាំងពូកែ នឹងរឹងមាំ ដើម្បីប្រឈមនឹងឧបសគ្គ រងព្យុះភ្លៀងបោក បក់បាននោះទេ។ហេតុអ្វីបានជាសហគ្រិនបរាជ័យច្រើនជាងជោគជ័យ ឬសគល់សំខាន់ ពួកគេ គ្មានគោល ការណ៍រកស៊ីច្បាស់លាស់ ងាយងាករេគោលដៅ និងឆាប់បោះបង់ចោលបេសកកម្មរកស៊ី ពេលជួបឧបសគ្គនានា ផ្ទុយពីអ្នករកស៊ីមានគោលការណ៍ ដែលក្រាញននៀលលូន ក្រាបតតាំងដោះស្រាយបញ្ហាតូច ធំទាំងឡាយ ដើម្បីឆ្ពោះទៅគោលដៅ ដែលបានកំណត់ យ៉ាងច្បាស់លាស់។