វិភាគទាននៃការសិក្សារអក្សរសិល្ប៍ខ្មែរ

ព្រៃតម្កល់សព

រឿងរ៉ាវ​ប្រពៃណី​នៃការ​តម្កល់​សពរបស់​អ្នក​ភូមិ​លើទឹក ព្រៃតម្កល់សព ត្រូវបានចាប់បដិសន្ធិឡើងក្នុងគ្រា ដែលមានការស្លាប់រង្គាល សពអណ្តែតទឹកត្រៀបត្រា​ មិនដឹងយកទៅណា ក៏ដាក់ចោលនៅក្នុងព្រៃលិចទឹក ហើយក៏បានកើតជាប្រពៃណី តកូន តចៅ។

និស្ស័យ

ស្នេហ៍កាមទេព

រូបភាពក្របសៀវភៅ ដែលទាក់ភ្នែកមិត្តអ្នកអាន ព្រមជាមួយ នឹងចំណងជើងថា “ស្នេហ៍កាមទេព” អ្នកនិពន្ធមានជំនឿថា នឹង មិនធ្វើឱ្យមិត្តអ្នកអានព្រិលស្រវាំងកែវភ្នែក ឈ្លក់វង្វេងរហូតដល់ទៅ មមើមមាយខូចសតិអារម្មណ៍ល្អៗនោះឡើយ ។ ព្រោះអឺរូបភាពបែប នេះ ជាគ្រឿងសាមញ្ញ (Simple) ពេកកន្លងណាស់ទៅហើយ សម្រាប់មនុស្សជាតិ ក្នុងសតវត្សទី ២០ យើងនេះ ។ មិនតែប៉ុណ្ណោះ រូបភាពបែបនេះ ហើយនឹងខ្លាំងជាងនេះ មិត្ត អ្នកអានក៏ធ្លាប់បានក្រេបជញ្ជក់រៀងរាល់អាទិត្យ. រៀងរាល់ខែទៅ តាមទំព័រសារពត៌មាន និងទស្សនាវដ្តីខ្លះៗមកហើយដែរ ។

មុនថ្ងៃហៀបលិច ភាគ១

ដំណើរជីវិតមនុស្សហាក់ដូចជាការធ្វើដំណើរតាមផ្លូវកងចក្រមួយដែលទោះបីយើងចេញឆ្ងាយពីកន្លែងធ្លាប់រស់នៅ ខានជួបមុខមនុស្សដែលយើងធ្លាប់ជាប់យូរយ៉ាងណា ក៏ថ្ងៃណាមួយយើងនឹងបានជួបគេនៅកន្លែងថ្មីផ្សេងទៀត ដោយភាពចៃដន្យ!

រឿងស្នេហា​ របស់អ្នកមិនដែលមានស្នេហា

ខ្ញុំគ្មានបទពិសោធន៍ស្នេហានោះទេ ប៉ុន្តែបើអ្នកសួរខ្ញុំថាស្នេហាជាអ្វី ខ្ញុំប្រហែលជាអាចនិយាយបានថា វាជាក្ដីស្រលាញ់មួយប្រភេទដែលយើងមានចំពោះអ្វីមួយ វាជាក្ដីស្រលាញ់ដែលអាចផ្ដល់ឲ្យយើងនូវក្ដីសង្ឃឹម ភាពកក់ក្ដៅ ភាពរីករាយ និងកម្លាំងចិត្ត។

កលិយុគនៅលង្វែក ឬវិនិច្ឆ័យនឹងមុខដាវ

ជំរាបអ្នកអានជាទីមេត្រី រឿងនេះ ចាប់ផ្តើមមានចលនាក្នុងផ្ទៃអក្សរសាស្ត្រ គឺនៅលើទំព័រសារពត៌មានសុវណ្ណភូមិ ពីលេខ ១ ដល់លេខ ៤០ ហើយបានទទួលជោគជ័យយ៉ាងមហស្ចារ្យ ។ មាន លិខិតសរសើរពីអ្នកអានជាច្រើន បានផ្ញើមកខ្ញុំពីរឿងនេះ ហើយជាពិសេស សម្តេចព្រះមហាក្សត្រិយានី ព្រះមាតាជាតិ ក៏ទ្រង់សព្វព្រះរាជហឫទ័យ និងស្នាដៃដ៏គាប់ប្រសើរនេះពន់ ពេក គាស្រ័យដោយហេតុទាំងនេះ ទើបរឿងនេះ៖ បានមកបញ្ចេញចលនាក្នុងផ្ទៃអក្សរសាស្ត្រ ជាសៀវេភៅប្រ លោមលោកសុទ្ធដូច្នេះទៀត ដើម្បីបំរើអារម្មណ៍អ្នកមានទួរទៅ ដែលពុំទាន់ក្របទុជារស នៃចុងថ្នាំក្តា របស់ខ្ញុំនេះ...

សោកនាកម្មនៃការអផ្សុករបស់អ្នកស្រីបូវ៉ារី

សិស្សានុសិស្ស និង និស្សិតដែល បានសិក្សាអក្សរសិល្ប៍បារង ស្គាល់ប្រលោមលោករបស់លោក « ត្រូវស្ដារ ហ្គូប៊ែរត៍ » (Gustave Flaubert) នេះច្បាស់ណាស់ ។ ប៉ុន្តែ សព្វថ្ងៃនេះ ដោយការសិក្សា អក្សរសិល្ប៍បារាំង បានត្រូវបង្រួមមកត្រឹមការសិក្សរភាសបារសុទ្ធ សាធទៅវិញ សិស្សានុសិស្សវខ្មែរយើងពុំអាចក្រេបជញ្ជក់យកអង្គរស ពិតប្រាកដនៃប្រលោមលោកនេះបានឡើយ ។ ដើម្បីឆ្លើយតបទៅ នឹងសេចក្តីត្រូវការដ៏សំខាន់នេះ ខ្ញុំសូមធ្វើវិភាគទានខ្លះៗ ដើម្បីទ្រទ្រង់ នូវគំនិតមនុស្សធម៌និយម ដែលអាចរលាយសាបសូន្យហើយសរការ ប្រស្រ័យទាក់ទងរវាងវប្បធម៌និងវប្បធម៌ធ្ងរទៅៗ ជាលំដាប់ ។ ម៉្យាង ទៀតអក្សរសិល្ប៍បារាំងនេះជាគោលគំនិតមនុស្សធម៌មួយ យ៉ាងមាំដែល ជាមូលដ្ឋាននៃវិទ្យាសាស្ត្រមនុស្ស (Sciences Humaines) ជាពិសេស ចិត្តវិទ្យា និងសង្គមវិទ្យា ។ ការទាក់ទងរវាងវប្បធម៌និងវប្បធម៌ ជា មធ្យោបាយដ៏ល្អបំផុតក្នុងការស្ថាបនាសន្តិភាព ពោលគឺជាមធ្យោបាយ នៃការយោគយល់ផ្លូវចិត្ត ផ្លូវគំនិតរវាងជាតិនិមួយ ៗ ដែលជាកាតព្វកិច្ច ដ៍ធំធេង ហើយដ៏ពិបាករបស់អ្នកប្រាជ្ញ ទស្សនវិទូ កវី និងអ្នកនយោបាយ គ្រប់ជាន់ថ្នាក់ ។ អានាគតអង្គទូតខ្មែរយើង (nos futurs diplomates) ពុំអាចបំពេញករណីយកិច្ចរបស់ខ្លួនឲ្យបានហ្មត់ចត់ឡើយ ប្រសិនបើ «គេពុំព្រមទទួលស្គាល់ ឬ ចេះអក្សរសិល្ប៍នៃប្រទេសជាមិត្តឲ្យបានបាស់លាស់ ។ ដោយខេមរយានកម្ម បានធ្វើដំណើរដែលទៅមុខពេក ទៅហើយ និស្សិតនៅមហាវិទ្យាល័យអក្សរសាស្ត្រ និង មនុស្សសាស្ត្រ នៃសាធារណរដ្ឋខ្មែរ ក៏គ្មានលទ្ធភាពនឹងសិក្សាអក្សរសិល្ប៍ទាំងនេះឲ្យ ជ្រៅជ្រះដែរ ហើយនៅក្នុងករណីនេះគ្មានមូលដ្ឋានបទៅឡើយក្នុង ការសិក្សាចិត្តវិទ្យា សង្គមវិទ្យា និង និតិវិទ្យា ដែលសុទ្ធតែជាឧបករណ៍ នៃវិទ្យាសាស្ត្រមនុស្ស ។ គឺនៅក្នុងគោលគំនិតពង្រីកពង្រឹងមូលដ្ឋាន នៃវិទ្យាសាស្ត្រនេះហើយ ដែលខ្ញុំខិតខំធ្វើវិភាគទាននេះ ទោះបើតូច ស្តើងយ៉ាងណាក្តី ។

ផ្កាត្បូងទទឹម

នាងមិនបានដឹងឡើយថា នៅពេលដែលនាងដកកូនរុក្ខជាតិនោះមកដាំ ជីវិតរបស់នាងនឹងត្រូវផ្លាស់ប្តូរទាំងស្រុងនោះទេ។ នាងពិតជាត្រូវស្លាប់មែនទេ ប្រសិនបើផ្កានោះស្រពោន ហើយរលួយ?ប្រសិនបើប្អូនមានឧបករណ៍ បង្វិលពេលវេលា តើប្អូននឹងបង្វិលទៅអតីតកាល ឬក៏អនាគត?

ថ្ងៃថ្មីនៅតែមាន ភាគ ៣

"ជីវិិតដែលត្រូវឆ្លងកាត់ព្យុះភ្លៀង ទាំងមិនបានត្រៀមទុកជាមុន... វាពិតជាហត់នឿយណាស់ ប៉ុន្ដែក្រោយពីឆ្លងកាត់រឿងទាំងនោះហើយ យើងនឹងដឹងថា វាជាមេរៀនដ៏មានតម្លៃ ដែលជីវិតមួយនេះបានផ្តល់ឱ្យ។ ពេលខ្លះវាអយុត្តធម៌បន្ដិចមែន ហេតុអីរឿងអាក្រក់ទាំងនេះកើតឡើងលើយើង ប៉ុន្ដែបើយើងហ៊ានតស៊ូ ហើយមិនចុះចាញ់នឹងវាសនា នោះយើងនឹងអាចសាងខ្លួនយើងឱ្យក្លាយជាមនុស្សរឹងមាំ និងហ៊ានឈានទៅរកក្ដីស្រមៃរបស់ខ្លួនមិនខាន។ ខ្សែជីវិតរបស់ប្រាថ្នា ត្រូវជួបនូវបញ្ហាជីវិតច្រើនរាប់មិនអស់ ធ្លាប់បាត់បង់មនុស្សជាទីស្រឡាញ់ ត្រូវធ្វើជាមនុស្សធំទាំងខ្លួននៅក្មេង ទាំងមិនដឹងថា ខ្លួនចង់បានអ្វីឱ្យប្រាកដ។ តើប្រាថ្នាត្រូវដោះស្រាយបែបណា ដើម្បីឱ្យជីវិតនាងមានពន្លឺរស្មីឡើងវិញ?"

កម្រងរឿងក្រៅភព

ស្នាដៃ​មួយ​នេះ​មាន​បញ្ចូល​រឿង​ខ្លី​ចំនួន​បី​ ក្នុង​នោះ រឿង រុយ ទទួល​បាន​ភាព​ល្បី​ល្បាញ​ពេញ​ពិភព​លោក ដោយ​សារ​សាច់​រឿងប្រតិដ្ឋ​ បែប​វិទ្យាសាស្ត្រ ដែល​តួអង្គ​ឯក​ចូល​ផុង​ខ្លួន​យ៉ាង​ជ្រៅ​ទៅ​ក្នុង​របក​គំហើញ​ ដ៏​អស្ចារ្យ​មិន​ធ្លាប់​មាន​ក្នុង​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​របស់​មនុស្ស​ជាតិ ។

ស្នេហាខណ្ឌចប់

ខ្ញុំបង្ហាញខ្លួននៅក្នុងជីវិតរបស់មនុស្សជាច្រើន អ្នកខ្លះក៏ស្អប់ខ្ញុំ ហើយមានមនុស្សមួយចំនួនក៏ចូលចិត្តខ្ញុំ។ខ្ញុំនៅក្នុងការចងចាំរបស់មនុស្សគ្រប់គ្នា គ្រាន់តែក្នុង​សណ្ឋានៗខុសៗគ្នា។ ពេលខ្លះវាមានទាំងភាពសប្បាយរីករាយ ក្ដីសុខ ទុក្ខសោក សេចក្ដីឈឺចាប់។

នាងភ្នែកញញឹម

ខ្ញុំបង្ហាញខ្លួននៅក្នុងជីវិតរបស់មនុស្សជាច្រើន អ្នកខ្លះក៏ស្អប់ខ្ញុំ ហើយមានមនុស្សមួយចំនួនក៏ចូលចិត្តខ្ញុំ។ខ្ញុំនៅក្នុងការចងចាំរបស់មនុស្សគ្រប់គ្នា គ្រាន់តែក្នុង​សណ្ឋានៗខុសៗគ្នា។ ពេលខ្លះវាមានទាំងភាពសប្បាយរីករាយ ក្ដីសុខ ទុក្ខសោក សេចក្ដីឈឺចាប់។